شستن صورت و دستها
م « ۳۷۹ » برای شستن صورت لازم است آب را به قصد وضو از بالای پیشانی ـ جایی که موی سر میروید ـ بریزد و صورت را از بالا به پایین بشوید.
م « ۳۸۰ » درازای صورت از بالای پیشانی تا پایان چانه شسته میشود و لازم نیست مقداری از موی سر ـ که نزدیک پیشانی است ـ شسته شود، و پهنای آن به اندازه فاصله میان انگشت وسط و شست است و اگر اندکی از اندازه گفته شده را نشوید، وضو باطل است.
م « ۳۸۱ » اگر اطمینان نمییابد که اندازه یاد شده به صورتی کامل شسته شده یا خیر، لازم است اندکی از اطراف آن را برای اطمینان خاطر بشوید.
م « ۳۸۲ » اگر صورت یا دست یا انگشتان کسی کوچکتر یا بزرگتر از اندازه عادی باشد و با یکدیگر تناسب نداشته باشد، لازم است وضوی افراد عادی را معیار قرار دهد.
م « ۳۸۳ » اگر دست و صورت، هر دو برخلاف معمول باشد، ولی با هم متناسب باشد، لازم نیست مردم عادی را معیار قرار دهد و اگر صورتِ خود را به اندازه درازا و پهنای دست خود بشوید، کافی است.
م « ۳۸۴ » لازم است صورت و دست را بهگونهای بشوید که آب به پوست آن برسد و اگر مانعی در آن است، باید برطرف شود و چنانچه گمان یابد چیزی در ابرو یا گوشه چشم یا لب او قرار دارد که نمیگذارد آب به پوست برسد و گمان
(۱۰۷)
وی از نظر مردم قابل توجه باشد، باید پیش از وضو یا به هنگام شستن، آن را بررسی نماید تا اگر مانعی هست، برطرف شود.
م « ۳۸۵ » رساندن آب وضو به زیر موهای صورت و پوست که با آن مو پوشیده شده است واجب نیست، مگر آنکه مو بهاندازهای کم باشد که پوست صورت از میان آن پیدا باشد.
م « ۳۸۶ » اگر شک نماید که پوست صورت از میان مو پیداست یا نه، لازم نیست آب را به پوست برساند، ولی اگر شک نماید که آب به محلّ وضو رسیده است یا نه، باید به رساندن آب به آن محل اطمینان پیدا کند تا شک خود را از میان بردارد.
م « ۳۸۷ » درون بینی و بخشی از لب و چشم که در هنگام بستن دیده نمیشود، واجب نیست شسته شود و برای آن که یقین کند که همه محلّ وضو را شسته، واجب است بخشهای اطراف آن را نیز بشوید.
م « ۳۸۸ » کسی که اندازه محل وضو را نمیدانسته، اگر نداند آن اندازه را در وضویی که ساخته رعایت کرده یا نه، نمازهایی را که با آن وضو خوانده، صحیح است؛ خواه وقت نماز گذشته باشد یا نباشد.
م « ۳۸۹ » لازم است صورت و دو دست از بالا به پایین شسته شود و اگر از پایین به بالا شسته شود، وضو باطل است.
م « ۳۹۰ » شستن دست و صورت بهگونهای که با کشیدن دست بر آن، کمی آب روان شود، کافی است.
م « ۳۹۱ » پس از شستن صورت، دست راست از آرنج تا سر انگشتان و پس از آن، دست چپ به همین صورت شسته میشود.
م « ۳۹۲ » برای اینکه اطمینان شود آرنج بهطور کامل شسته شده، لازم است اندکی بالاتر از آرنج نیز شسته شود.
م « ۳۹۳ » کسی که پیش از شستن صورت، دست خود را تا مچ شسته، لازم است از آرنج تا سر انگشتان را در هنگام وضو بشوید، و اگر تنها تا مچ را بشوید، وضوی او باطل است.
(۱۰۸)
م « ۳۹۴ » در وضو، شستن صورت و دستها برای بار نخست واجب؛ بار دوم مستحب و بیش از آن حرام است.
م « ۳۹۵ » اگر یک مشت آب به قصد وضو بریزد و همه عضو شسته شود، یکبار شمرده میشود؛ خواه قصد یکبار داشته باشد یا نداشته باشد.
م « ۳۹۶ » تا هنگامی که قصد انجام وضو نکند، شستوشوی مرتبه نخست شمرده نمیشود.
م « ۳۹۷ » معیار این که کدام آب ریختن، شستوشوی نخست یا دوم یا سوم است، به قصد کسی که وضو میگیرد بستگی دارد و امری نسبی است؛ پس اگر به قصد شستن مرتبه نخست؛ برای نمونه، سه بار آب به صورت بریزد، تا آب همه آن را فرا بگیرد، همه آن شستن مرتبه نخست شمرده میشود. همچنین اگر با این قصد که سه بار آن عضو را بشوید، سه بار آب بر آن بریزد، و در هر مرتبه، تمام عضو را فرا بگیرد، سه مرتبه شستن شمرده میشود و سوّمین مرتبه آن حرام است.
منظور از هر مرتبه شستن، رسیدن آب به همه عضو است؛ پس شستن بار نخست هنگامی پایان مییابد که با قصد وضو، مقداری آب بر صورت یا دست بریزد تا همه آن را فرا گیرد و هیچ بخشی از آن خشک نماند.
م « ۳۹۸ » اگر به قصد شستن مرتبه نخست؛ برای نمونه سه بار آب بر صورت بریزد تا آب همه آن را فرا بگیرد، اشکالی ندارد و یک بار شمرده میشود.
م « ۳۹۹ » اگر به قصد وضو چند بار آب بریزد تا به همه دست یا صورت برسد، یکبار شمرده میشود و فزونی آن، مرتبهای دیگر بهشمار نمیآید؛ هرچند قصد مرتبه دیگر را داشته باشد.
م « ۴۰۰ » مکلّف میتواند همه صورت را چند مرتبه بشوید و در آخرین بار که آب میریزد قصد وضو نماید و این که کدام مرتبه شستوشوی نخست یا دوم یا سوم است بستگی به شستن همه عضو همراه با قصد وضو دارد؛ پس اگر دو بار همه آن را با قصد وضو بشوید، شستوشوی پس از آن به قصد وضو حرام است.
(۱۰۹)