وضوی جبیره
در شرایط غیر عادی به واسطه زخم، شکستگی، سوختگی، دمل، جراحت و دیگر آسیبهای جسمانی در مواضع وضو که امکان وضو ساختن به صورت عادی ممکن نیست، اسلام پیشبینی لازم نسبت به انجام وضو در حال اضطرار را ارایه نموده است که به آن «وضوی جیبره» گفته میشود.
هر چیزی؛ مانند: پارچه، باند، پلاستیک، چسب و دارویی که برای بهبودی زخم یا عضو شکسته بهکار میرود، جبیره نام دارد.
م « ۵۴۳ » اگر در یکی از عضوهای وضو زخم یا دمل یا شکستگی باشد و سطح آن باز بوده و خون نداشته و آب نیز برای آن زیانی نداشته باشد، باید بهصورت عادی وضو گرفت.
م « ۵۴۴ » اگر زخم، دُمل یا شکستگی در چهره و دست است و روی آن باز باشد، ولی آب ریختن بر آن زیان دارد؛ چنانچه اطراف آن را بهگونهای که در وضو گفته شد از بالا به پایین بشوید و سپس پارچه پاکی روی آن بگذارد و دست تر روی آن بکشد، بسنده است و لازم نیست تیمّم نماید؛ ولی در صورتی که کشیدن دست خیس بر آن زیانی در پی ندارد، لازم است دست تر را بر آن بکشد.
(۱۳۳)
م « ۵۴۵ » اگر زخم یا دمل یا شکستگی در جلوی سر یا روی پا باشد و سطح آن نیز باز باشد و نمیتوان آن را مسح کرد به این صورت که زخم همه جای مسح را گرفته است یا نتوان جای سالم را مسح نمود؛ پارچه پاکی ـ یا چیزی مانند آن را ـ روی زخم بیندازد و روی آن را با تری آب وضو که در دست مانده است مسح کند و لازم نیست تیمّم نماید و اگر نمیتواند بر روی پارچه پاکی مسح کند، باید به جای وضو تیمّم نماید.
م « ۵۴۶ » اگر روی دمل یا زخم یا شکستگی، پارچه یا گچ یا مانند آن بسته شده باشد و بتوان آن را بدون سختی و مرارت باز نمود و زیان یا سختی بسیاری به همراه نداشته باشد و استفاده از آب هم برای آن زیانی ندارد، باید روی آن را باز نماید و وضو بگیرد، و در غیر این صورت، باید اطراف زخم یا شکستگی را بشوید و روی جبیره را مسح کند.
م « ۵۴۷ » اگر جبیره نجس است یا نمیتوان روی آن دست تر کشید، لازم است پارچه پاکی را بر آن ببندد و دست تر را بر روی آن بکشد؛ خواه زخم و مانند آن در صورت و دست باشد یا جلوی سر و روی پا، و اگر توان انجام آن را نیز ندارد، تیمّم نماید.
م « ۵۴۸ » اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت یا دست باشد و بتوان روی آن را باز کرد و آب را بر آن روان ساخت ـ هرچند به کمک دست ـ باید آن را انجام دهد و در صورتی که باز کردن و روان ساختن آب بر روی آن زیان داشته باشد، ولی کشیدن دست تر بر روی آن زیانی ندارد، باید بخشی از اطراف آن را که میتواند، بشوید و بر روی بخش دیگر آن دست تر کشد و همین کار بسنده است و لازم نیست پارچه گذاشته و دست بر روی آن کشیده شود.
م « ۵۴۹ » اگر نمیتوان روی زخم را باز کرد ولی زخم و نیز چیزی که روی آن گذاشته شده است پاک باشد و بتوان آب را به زخم رساند و زیان و زحمت بسیاری نداشته باشد، باید آب را از بالا به پایین بهگونهای روی زخم برساند که همه آن شسته شود.
(۱۳۴)
م « ۵۵۰ » اگر زخم یا جبیره نجس باشد ولی بتواند آب را بدون سختی و زیان به روی زخم برساند و آن را آب بکشد، لازم است آن را پاک نماید و آب را به هنگام وضو به زخم برساند.
م « ۵۵۱ » اگر آب برای زخم زیان دارد و یا زیان ندارد ولی نمیتوان به آن آب رساند یا آن را آب کشید یا باز کردن زخم، سختی یا زیان به همراه دارد یا زخم نجس است و نمیتوان آن را آب کشید، لازم است اطراف زخم را بهگونهای که در وضو گفته شد بشوید و روی جبیره پاک را مسح نماید.
م « ۵۵۲ » اگر جبیره نجس باشد یا نتوان دست تر را بر روی جبیره کشید؛ برای نمونه، دارویی است که به دست میچسبد، پارچهای پاک یا مانند آن را بهگونهای که با بستن یا کاری شبیه آن قسمتی از جبیره شمرده شود روی آن بگذارد و دست خیس را روی آن بکشد و لازم نیست تیمم جبیرهای نیز نماید.
م « ۵۵۳ » لازم نیست جنس جبیره از چیزهایی باشد که میتوان با آن نماز خواند، بلکه اگر از حریر یا از اجزای حیوانی باشد که حلالگوشت نباشد نیز میتوان بر آن مسح کشید، ولی در صورت امکان باید آن را برای نماز از خود دور ساخت.