عنوان صفحه غزلیات عدالت انسان··· ۲۳ تابِ عدالت··· ۲۴ بشرِ دُور دوم··· ۲۵ نشخوار نادانی ۲۶ چهرهٔ کمال··· ۲۷ طورِ «حق»··· ۲۸ جان و توان··· ۲۹ آفرینش نور··· ۳۰ روای سینه··· ۳۱ حوران ناز··· ۳۲ حوران بهشتی ۳۴ نسیم زلفت··· ۳۵ نسیم دیار··· ۳۶ دهر طبع··· ۳۷ عشق و نفرت··· ۳۸ قدرت بی‌امان··· ۳۹ گل […]
پیش‌گفتار اطراف‌گرایی دانش زندگی ۱۱ تشکیلات سازمانی حیات··· ۱۵ درایت زندگی و بندگی ۱۶ سرفصل‌های زندگی ۱۸ مراتب زندگی ۲۰ شروع زندگی ۲۳ ارزش زندگی ناسوتی ۲۴ تحصیل و آموزش زندگی ۲۵ منطق دانش زندگی ۲۷ دانش‌های کارا بر دانش زندگی ۳۰ دین‌داری و نوگرایی ۳۳ دانش زندگی؛ علمی حقیقی و پویا··· ۳۷ استادمحوری دانش […]
ما قدر و ارزش بندگان خداوند را که در واقع تعینات الهی هستند، نمی‌شناسیم. در واقع، ماهیت بندهٔ خداوند چیست؟ بندگان خداوند مظاهر و تعینات الهی هستند؛ یعنی آن‌چه از پروردگار تشعشع شده و ریزش کرده است. مانند این‌که نوشتهٔ تو در واقع خود توست یا سخن تو به واقع خود توست. تویی که ریزش می‌کنی. جهان هستی نیز در واقع ریزش‌های پروردگار است. ما باید این ریزش‌ها را با دستانمان جمع‌آوری کنیم،
زمانی صاحب خودروی بنز دماغه‌دار، مدل صد و هفتاد بودم و رانندگی می‌کردم. در آن زمان، کتاب سیوطی را درس می‌خواندم. برای زیارت به حرم شاه‌عبدالعظیم می‌رفتم. کارگران شهرداری، اطراف ساختمان شهرداری را حفر کرده بودند تا لوله‌گذاری کنند. من در حین رانندگی، سیوطی را حفظ می‌کردم که ناگهان چرخ‌های ماشین در چاله‌هایی که کارگران حفر کرده بودند افتاد و نتوانستم خودرو را کنترل کنم. خوش‌بختانه آسیبی ندیدم.
حوزه‌ها باید اقتدار علمی و معنوی داشته باشد تا بتواند از تبار انبیا گردد؛ وگرنه این‌گونه درس خواندن‌های معمولی نتیجه‌ای در بر ندارد و در درازمدت، حتی انقلاب را مغلوب صاحبان زور و زر و زاری و تزویر می‌نماید.در ایام نوجوانی به درسی رفتم و بیست دقیقه‌ای نشستم. حالم از آن درس به هم خورد. وسط درس بلند شدم. طلبه‌ای از شاگردان آن استاد در خیابان جلوی مرا گرفت و گفت: «خوب کاری نکردی که وسط درس بلند شدی».
من در انتخاب اساتید، دقت ویژه و اهتمام بسیار داشتم. برخی از اساتید به هیچ وجه نمی‌توانستند محتوای متن و مراد مؤلف را از کتاب استخراج کنند. سنجش باطن استاد و این‌که در امور معنوی و مغیبات دستی دارد یا خیر، به این است که برای نمونه در خانه اشاره‌ای به او داشته و سؤالی را طرح کنی و ببینی استاد متوجه آن شده و در ضمنِ درس پاسخ پرسش تو را می‌دهد یا خیر؟ اگر علم و نیز دستی در باطن داشته باشد
علم دینی نیز اصطلاح خاص خود را دارد که آن را در کتاب «جامعه‌شناسی عالمان دینی» توضیح داده‌ام. در قرآن کریم و روایات معصومین علیهم‌السلام در زمینه‌های گوناگون پروژه‌های ارزشمندی یافت می‌شود و علما و حوزه‌ها باید در پی این امور بروند که این شغل آنان است. با وجود این همه انسان‌های خوب، مردم خود می‌توانند نماز جماعت بخوانند و یا صیغهٔ عقد جاری نمایند.
در طول تمامی سال‌های تحصیلی، روزهای تعطیل را درس می‌خواندم و نیز درس می‌گفتم. من در این سال‌های اخیر روزهایی را که مربوط به شهادت حضرات ائمهٔ معصومین می‌شد، درس تفسیر سورهٔ حمد می‌گفتم و در پایان نیز روضهٔ کوتاهی برگزار می‌شد. روزهای پنج‌شنبه و جمعه نیز سه درس عرفانی اسماءالحسنی، مصباح‌الانس و منازل‌السائرین را داشتم. متأسفانه دستگاه‌های آموزشی خیلی راحت بر تعطیلی‌ها می‌افزایند
من طلبه‌ها را بسیار دوست دارم. من سه داماد دارم که همه طلبه‌اند. پنج پسر دارم که آن‌ها نیز همه طلبه‌اند. من طلبه‌ها را فرزندان حقیقی و معنوی خودم می‌دانم و به‌گونه‌ای به آنان ارادت دارم که بعضی از فرزندانم می‌گویند شما طلبه‌ها را بیش از ما دوست دارید. یکی از فامیل‌های ما که از سادات بود، خیلی اصرار داشت که دخترم را برای پسرش بگیرد. پسر او طلبه نبود و من دخترهایم را به‌گونه‌ای تربیت کرده بودم که هیچ رغبتی نداشتند با غیرطلبه ازدواج کنند.
چند سال پیش به کشور اوکراین سفری داشتم. من قصد داشتم تحقیقی جامعه‌شناسانه از مردم اوکراین داشته باشم که مستند به آزمایش‌های ویژهٔ خودم باشد. با این‌که یک هفته آن‌جا بودم، ولی چنان فشرده کار و تحقیق داشتم که احساس خستگی می‌کردم و کار و تلاش زیاد برای ذهنم آزاردهنده شده بود. یک هفتهٔ کامل کار کرده بودم، اما به اندازهٔ دو ماه، انرژی مصرف کرده بودم.
کشور ترکیه امروزه به سوی قارهٔ اروپا حرکت می‌کند و رفته‌رفته از مظاهر تمدن این قاره می‌گردد. ترکیه که تاکنون خُلق و خوی شرقی‌ها را داشته است، این روزها در برزخی است. انگار مشرق و مغرب جهان را در خود گرد آورده است. با سیاحت ترکیه، قاره‌های آسیا و اروپا با هم سیاحت می‌شوند. اگر کسی قصد دارد دور دنیا را بگردد، کافی است از کشور ترکیه بازدید کند. ترکیه مانند بهشت است.
پیش از انقلاب، زمانی در حرم آقا امام رضا علیه‌السلام و در صحن حرم بودم. ما در آن‌جا نشسته بودیم، ناگهان مردم به هم ریختند و شلوغ شد که بیماری که ظاهرا دچار فلج از ناحیهٔ پا بود، شفا پیدا کرده است. من آن فرد را دیدم اما اعتنایی نکردم؛ زیرا دانستم دروغ می‌گوید. دو سه نفر نیز با من همراه بودند. از دلیل بی‌اعتنایی و بی‌تفاوتی‌ام پرسیدند. گفتم: «من به این سادگی حرف دیگران را نمی‌پذیرم.
در حرم حضرت امام رضا علیه‌السلام هر زایری همه چیز حرم را منتسب به حضرت و از ایشان می‌داند. در این حرم، حتی اگر کسی منبر برود، به شخص سخنران توجه نمی‌شود و زایر در فضایی است که سخن منبری را سخن حضرت می‌داند و گویی امام‌رضا علیه‌السلام با او سخن می‌گوید و به صورت پیوسته آن حضرت را در ذهن و در دل خود دارد. به هر حال این فضا و خانه متعلق به آن حضرت است.
ر کربلا هر روز در فرات غسل می‌کردم و سپس به زیارت می‌رفتم. روزی کنار ضریح آقاابوالفضل ایستاده بودم. چفیه‌ای بر سرم بود و پیراهن عربی به تن داشتم. دیدم یکی دست به جیب لباس عربی من برد و مقداری پول از آن برداشت. قدیم‌ها می‌گفتند هر کسی ناپاک باشد و به ضریح حضرت ابوالفضل نزدیک شود، زمین می‌خورد و خون‌دماغ می‌شود. دیدم این شخص خیلی راحت آن پول را برداشت و چیزی هم نشد. گفتم: «آقا! اگر شما نمی‌خواهید به او چیزی بگویید، من هم نمی‌گویم».
من سه آرزو در زندگی داشتم: ازدواج دخترانم که الحمدللّه محقق شده است. دیگری نگارش کتاب‌هایی که باید انجام دهم که هنوز انجام نپذیرفته است و دیگر این‌که به کربلا مشرف شوم و زیارت‌نکرده از دنیا نروم. به حمد الهی، دو بار این توفیق حاصل شد. بار دومی که به کربلا مشرف شدم، در حرم آقا ابالفضل علیه‌السلام برای این‌که شناخته نشوم و راحت باشم، با لباس عربی و چفیه ایستاده بودم و فارسی هم صحبت نمی‌کردم. ر همان بین، یکی از طلبه‌های عراقی …
من سفری به شهر مکه و مدینه داشتم. همسفران تهرانی‌ام تعداد زیادی انگشتر برای فروش با خود آورده بودند، ولی موفق به فروش آن‌ها نشدند و در این زمینه، از من کمک خواستند. آن‌ها حدود پانصد انگشتر با خود همراه داشتند. من آن‌ها را دلداری دادم که تمام انگشترها به فروش می‌رسد. من خواص انگشترهایشان را برای آنان گفتم و از آن‌ها خواستم بگویند نزد حکیمی جواهرشناس رفته‌ایم و او خواص جواهرات را می‌داند و خواص نگین هر انگشتری را از او گرفته‌اند.
از لحاظ فلسفی، برای آن‌که فرهنگ مناسب چیزی شکل بگیرد و در جامعه نهادینه شود ـ اعم از آن‌که علم باشد یا صنعت ـ نیازمند گذر تدریجی طبیعی و نسبیت برای غلبهٔ حیث خوبی‌های آن بر بدی‌های آن می‌باشد. جامعهٔ ایران از زمان محمدرضا و هم‌چنین بعد از انقلاب، دارای یک جهش صنعتی، آن‌هم صنعت‌های وارداتی شد. من در شمال کشور نزدیک یکی از کارخانه‌های لبنیات بودم که یک کامیون حمل شیر، برای خالی کردن شیر آمد.
گاه کثرت کارهای فکری یا ملاحظهٔ حال برخی از مراجعان، مرا خیلی خسته می‌سازد. روزی حاج‌آقایی گفت: «شما چند ماه است هر روز بدون تعطیلی درس داشته‌اید. حال که امروز درس به مناسبتی سیاسی تعطیل شده است، می‌خواهم شما را بیرون ببرم تا ناهار میهمان من باشید». از قم بیرون رفتیم و در یکی از روستاهای کهک، باغی بود که در آن چند تخت گذاشته بودند. ا قیافهٔ لات‌ها آمدند و کنار ما نشستند.ما ناهار را خوردیم. من گاهی بیکار که می‌شوم
روزی یک نفر از لس‌آنجلس آمده بود این‌جا و می‌گفت: «من شنیده‌ام شما می‌توانید بدون پوشش، بر روی یخ دراز بکشید و حتی بخوابید. من می‌خواهم این توان شما را برای تحقیقی که دارم، از نزدیک ببینم؛ هرچند در آمریکا هم کسانی هستند که مدعی این کار می‌باشند». گفتم: «من برای یک ساعت ماندن در سردترین نقطهٔ ایران، سی میلیون تومان می‌گیرم». آنان در چلهٔ زمستان، مرا به منطقهٔ پربرف و سرد شمشک تهران، که برای آنان جاذبه داشت،
شهر شیراز همواره به عرفان شناخته شده و خاک آن، عارف‌پرور است. این شهر خانقاه‌های فراوانی دارد. اما سالکان غیر خانقاهی آن گاه می‌شود که از مرشدهای رسمی خانقاه در عرفان چیره‌تر و باسوادتر هستند. پیرِ مهم‌ترین خانقاه آن‌جا روزی پیام داده بود که می‌خواهد به قم بیاید و مرا ببیند؛ اما شیـراز سالـکان غیرخانـقاهی دارد که از چنین کسانی قوی‌ترند.شیراز شهر سرسبزی است و قطب کشاورزی ایران در برخی از محصولات می‌باشد.