حیض
«حیض» یا «عادت ماهیانه»، خونی است که در هر ماه، چند روز از رحم بیرون
(۱۷۰)
می‌آید و هنگام بسته‌شدن نطفه، غذای جنین می‌گردد. به زن در هنگام دیدن این خون «حایض» می‌گویند.
حایض در شریعت مقدس اسلام، احکام ویژه‌ای که مهم‌ترین آن در پی می‌آید.
م « ۷۵۱ » خون حیض در بیش‌تر اوقات، غلیظ، گرم و تازه است. رنگ آن سرخ، یا سرخ تیره است و با فشار و کمی سوزش بیرون می‌آید.
م « ۷۵۲ » زنی که سید است پس از پایان یافتن شصت سال قمری یائسه می‌شود و خون حیض نمی‌بیند. این پدیده، بیش‌تر در زن‌های قریش رخ می‌دهد. زن‌های غیر سید پس از پایان پنجاه سال یائسه می‌شوند.
م « ۷۵۳ » واجب است زن سیدی که از پنجاه تا پایان شصت سال سن دارد و نیز زن‌های غیر سیدی که پنجاه سال تمام سن دارند و نشانه‌های حیض را دارا هستند یا در روزهای عادت خون می‌بینند، برابر احکام پیشین و بر اساس عادت خود رفتار کنند.
م « ۷۵۴ » خونی که دختر پیش از بالغ شدن و زن پس از یائسه شدن می‌بیند، خون حیض نیست و اگر از زخم نباشد، خون استحاضه است که احکام آن خواهد آمد.
م « ۷۵۵ » گاه زن حامله و زنی که بچه شیر می‌دهد حیض می‌بیند. زن حامله چنان‌چه تنها پس از گذشت بیست روز از آغاز عادت خود خونی ببیند که صفات حیض داشته باشد، برابر احکام حیض رفتار می‌نماید. هم‌چنین است اگر در این امر در دوره‌های بعد تکرار شود، و اگر پیش از گذشت بیست روز باشد، حیض نیست.
م « ۷۵۶ » دختری که نمی‌داند بالغ شده است یا نه، اگر خونی ببیند که نشانه‌های حیض را ندارد، حایض نیست و اگر نشانه‌های حیض را داشته باشد و اطمینان به حایض بودن خود پیدا کند، حیض است و این خود، نشانه بلوغ است، ولی در صورتی که اطمینان به حیض نیابد، حایض به‌شمار نمی‌آید؛ هرچند نشانه‌های حیض را داشته باشد.
م « ۷۵۷ » اگر شک دارد یائسه شده است یا نه و خونی ببیند و نداند حیض است
(۱۷۱)
یا نه، خود را یائسه نداند.
م « ۷۵۸ » زنی که میان پنجاه تا شصت سال سن دارد و نمی‌داند که قریشی است یا نه، حکم کسی را دارد که هنوز یائسه نشده است.
م « ۷۵۹ » مدت خونِ حیض کم‌تر از سه و بیش‌تر از ده روز نمی‌باشد و اگر کمی از سه روز هم کم‌تر باشد، حیض به‌شمار نمی‌آید.
مراد از روز، بیست و چهار ساعت شبانه‌روز است؛ نه روز در برابر شب.
م « ۷۶۰ » سه روزِ نخست حیض پی‌درپی است؛ پس اگر برای نمونه، دو روز خون ببیند و یک روز پاک شود و دوباره خون ببیند، حایض نیست.
م « ۷۶۱ » در غیر سه روز نخست، لازم نیست خون پیوسته باشد، بلکه اگر در بین روزهای دیگر خونی نبیند، روزهای عادت به‌شمار می‌آید.
م « ۷۶۲ » همه روزهایی که پی‌درپی یا با فاصله خون دیده است، اگر از ده روز گذشت، دیگر حیض نیست.
م « ۷۶۳ » آغاز حیض زمانی نیست که خون بیرون می‌آید، بلکه اگر خون در درون مهبل باشد؛ به‌گونه‌ای که اگر پنبه بگذارد و کمی صبر کند و آن را بیرون آورد، پنبه به خون آلوده می‌شود؛ هرچند به اندازه کمی باشد، حیض شمرده می‌شود.
م « ۷۶۴ » اگر در سه روز نخست به هیچ وجه خون بیرون نیاید؛ هرچند خون در درون مهبل باشد، حیض به‌شمار نمی‌آید و حکم استحاضه را دارد.
م « ۷۶۵ » لازم نیست از شب نخست تا شب چهارم همه را پی‌درپی خون ببیند، بلکه اگر خون در شب دوم و سوم بند نیاید، حیض است؛ بر این اساس، چنان‌چه از آغاز اذان صبح روز نخست تا غروب روز سوم، پی‌درپی خون ببیند یا از میانه روز نخست شروع شود و در همان هنگام از روز چهارم بند آید و در شب دوم و سوم هم پی‌درپی خون آید، حیض شمرده می‌شود.
م « ۷۶۶ » اگر سه روز پی‌درپی در روزهای عادت یا پس از آن با نشانه حیض خون ببیند و پاک شود، و سپس دوباره خونی ببیند که نشانه حیض دارد یا در
(۱۷۲)
روزهای عادت است و مجموع روزهایی که خون دیده و روزهایی که در وسط پاک بوده، از ده روز بیش‌تر نشود، روزهایی که در وسط پاک بوده نیز حیض است. برای نمونه، اگر در میان روزهایی که خون می‌بیند یک یا چند روز پاک شود، همه روزها حتی روزهایی را که پاک گردیده حایض است. البته این امر در صورتی است که شماره روزهایی که خون دیده و روزهایی که در وسط پاک شده است، از ده روز بیش‌تر نباشد؛ بر این اساس، اگر برای نمونه، سه روز خون ببیند و دو روز پاک شود و دوباره چهار روز خون ببیند، در همه این مدت حایض است.
م « ۷۶۷ » اگر در روزهای عادت خونی ببیند که از سه روز بیش‌تر و از ده روز کم‌تر است و نداند که خون زخم است یا حیض، اگر می‌تواند، بررسی کند و اگر نمی‌تواند، هرگاه بداند خون پیشین حیض بوده است، آن را حیض قرار دهد و اگر زخم بوده است، آن را خون زخم قرار دهد و چنان‌چه نمی‌داند که خون پیشین حیض است یا زخم، در صورتی که خون را در روزهای عادت دیده یا در غیر آن بوده است، ولی شرایط حیض را دارد، آن را خون حیض قرار دهد.
م « ۷۶۸ » اگر خونی ببیند و شک کند که خون حیض است یا نفاس، در صورتی که نشانه حیض را داشته باشد، آن را حیض قرار دهد و نیز چنان‌چه نشانه حیض را ندارد ولی در روزهای عادت است، باز آن را خون حیض قرار دهد، و هرگاه با زمان زایمان هماهنگ باشد، خون نفاس به‌شمار می‌آید، و در غیر صورت‌های یاد شده استحاضه است.
م « ۷۶۹ » اگر خونی ببیند و نداند که خون حیض است یا خون بکارت و احتمال ندهد که خون دیگری مانند خون زخم باشد، باید خود را وارسی کند و اندکی پنبه درون مهبل قرار دهد و کمی صبر کند و پس از بیرون آوردن، اگر اطراف آن آلوده به خون باشد، خون بکارت است و چنان‌چه خون به همه آن رسیده باشد، حیض شمرده می‌شود. البته، خون نباید فراوان باشد تا بتوان از راه گفته شده میان خون
(۱۷۳)
حیض و بکارت فرق نهاد و هرگاه نتوان آن را تشخیص داد، در روزهای عادت، حیض به شمار می‌آید و در غیر آن روزها، برابر حالت پیشین خود رفتار نماید و اگر حالت پیشین ندارد یا آن را نمی‌داند، برابر استحاضه رفتار نماید.
م « ۷۷۰ » اگر کم‌تر از سه روز خون ببیند و پاک شود و سپس سه روز پی در پی در زمان عادت یا در غیر آن با نشانه حیض خون ببیند، حایض می‌باشد و خون نخست؛ هرچند در روزهای عادت باشد، حیض نیست.
م « ۷۷۱ » اگر حایض پاک شود و پس از گذشتن ده روز یا بیش‌تر، از زمان پاکی وی دوباره خون ببیند، چنان‌چه از سه روز بیش‌تر شود و ده روز یا کم‌تر از آن باشد اما از سه روز کم‌تر نشود و نشانه‌های دیگر حیض را داشته باشد، خون دوم نیز حیض به‌شمار می‌آید.
م « ۷۷۲ » اگر پزشک تشخیص دهد که خون زنی که دچار خونریزی شده خون حیض یا زخم و مانند آن است و از گفته پزشک اطمینان یابد، می‌تواند احکام لازم را بر پایه آن عمل نماید.
م « ۷۷۳ » هرگاه خونی ببیند که پی در پی می‌آید، در صورتی که شک داشته باشد، خون، سه روز ادامه می‌یابد یا خیر، آن را حیض بداند.
م « ۷۷۴ » اگر خون در بین سه روز بند آید و نداند که آیا دوباره پیش از پایان ده روز خون می‌آید یا خیر، بنا را بر این گذارد که خون دوباره نمی‌آید و خونی که دیده است حیض نمی‌باشد.