ردیف سوم: حرام بودن استفاده از آلات موسیقی
در این بخش، تحلیل می‌شود آیا می‌توان یکی از ابزارهای موسیقایی مانند طبل را مورد استفاده قرار داد. طبل در زمان صدور روایات مورد استفاده مطربان درباری بوده است و در جنگ نیز از آن استفاده می‌شده است.
شرایط جهاد و غربت
۹۱ ـ الجعفریات: بإسناده عن جعفر بن محمّد، عن أبیه، عن جدّه؛
(۱۰۲)
علی بن الحسین، عن أبیه، عن علی بن أبی طالب: قال: قال رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌وآله : أنهی أمّتی عن الزمر والزمار، والکوبات، والکیوبات(۱).
ـ رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمود: من امت خویش را از انواع نی‌ها، طبل و تیمپو نهی می‌نمایم.
در تحلیل این روایات باید گفت ظهور اسلام در زمانی بود که عرب جاهلی شراب، قمار، رقص و موسیقی را با هم داشت و این امور نماد فرهنگ اعراب به شمار می‌رفت. اسلام برای مبارزه با این چند امر که در هم پیچیده شده بود و همه جا با هم عرضه می‌شد و نمی‌شد آن را از هم جدا نمود و به ویژه در مبارزه با فرهنگ استفاده از شراب که مشی آرامی اتخاذ شده بود و به مرور زمان با این فرهنگ مقابله شد، اقتضا داشت که از همه این امور نهی گردد و در آن زمان‌ها نیز استفاده حلالی برای غنا و موسیقی دیده نمی‌شد و مزماری دور از گناه نواخته نمی‌شد. پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله هرچند مدت ده سال حاکمیت در مدینه را بر عهده داشتند، اما در غربت و جنگ به سر می‌بردند و چیرگی وضعیت جنگی بر مدینه و شهادت بسیاری از یاران ایشان که از خواص یاوران حضرت به شمار می‌رفتند، زمینه‌ای برای پرداختن به غنا و موسیقی حلال را باقی نمی‌گذارد و تنها موسیقی حماسی بود که در آن زمان‌ها توانست خود را نشان دهد و به نفع دین از آن بهره برده شود. این مسأله در جای خود بررسیده خواهد شد و شواهد تاریخی آن بیان می‌گردد.
۱ـ مستدرک الوسائل، ج ۱۳، ص ۲۱۵.
(۱۰۳)
رواج قمار، شراب، غنا و موسیقی در آن زمان‌ها و نفوذ آن در فرهنگ اعراب به مانند وجود ربا در معاملات امروزی می‌ماند. ربا چنان در تار و پود اقتصاد رخنه نموده است که اگر فقیهی در این زمینه سخت‌گیری نماید و مردم نیز بخواهند از او تقلید نمایند، نوعی فلج اقتصادی و رکود بازار را در پیش خواهد داشت.
البته مبارزه با این امور، اقتضای آن را داشت که با تمام قوت با این فرهنگ فاسد مقابله شود و نفوذ شدید این مفاسد در روحیه اعراب به گونه‌ای بود که نمی‌شد حتی از مورد حلال آن سخن گفت؛ چرا که سخن گفتن از موارد حلال آن، آنان را چهار نعل به سوی موارد حرام آن سوق می‌داد. توجه به زمان، موقعیت و خصوصیات در زمان صدور حکم و اجرای آن، نقش بسزایی در شناخت چگونگی آن حکم دارد که نباید از آن غفلت داشت.