ردیف یکم: پیآمدهای سوء غنا و موسیقی
روایات حاضر آثار سوء مترتب بر غنا و موسیقی حرام یا افراط در آن را بیان میدارد.
تالارهای موسیقی
۱۱۲ ـ محمّد بن یحیی عن أحمد بن محمّد، عن الحسین بن سعید،
(۱۶۱)
عن إبراهیم بن أبی البلاد، عن زید الشحّام، قال: قال أبو عبد اللّه علیهالسلام : بیت الغناء لا تؤمن فیه الفجیعة، ولا تجاب فیه الدعوة، ولا یدخله الملک.
ـ امام صادق علیهالسلام میفرماید: غناخانه و تالار موسیقی و غنا از مرگهای ناگهانی ایمنی ندارد و دعا در آن پذیرفته نمیشود و فرشتهای به آن در نمیآید.(۱)
وقال صلیاللهعلیهوآله لا تدخل الملائکة بیتا فیه خمر أو دفّ أو طنبور أو نرد، ولا یستجاب دعاؤهم، وترتفع عنهم البرکة(۲).
ـ فرشتگان در خانهای که در آن شراب، یا دف یا طنبور و آلات موسیقی یا نرد و آلات قمار باشد، داخل نمیشوند، و دعای آنان برآورده نمیشود و برکت از آنان رخت بر میبندد.
باید توجه داشت این روایات دقت نظر ویژه خود را دارد. موضوع این روایت غنا و موسیقی نیست، بلکه سخن از «بیت الغناء» است. همانگونه که فضای مختص آشپزی، آشپزخانه است و محل غذا خوردن در اتاق است، این روایت نیز «بیت الغناء» را موضوع بحث خود قرار میدهد. بیت الغناء مکانی است مثل کابارهها یا دانسینگها یا تالارها یا هتلهایی که در آن ارکست مینوازند.
«بیت الغناء» محلی است که نوازندهها، خوانندهها و رقاصهها در آن گرد میآیند و همواره غنا و موسیقی در آن برگزار میگردد. در روایت،
۱ـ الکافی، ج ۶، ص ۴۳۳.
۲ـ عوالی اللئالی، ج ۱، ص ۲۶۱.
(۱۶۲)
سخن از حلال یا حرام نیست و عبارت «بیت الغنا حرام» نیامده است بلکه از عوارض و آثار آن سخن میگوید و مهم این است که به هنگام بررسی روایات، همه خصوصیات حکمی، آثاری و نیز درایت و دلالت روایت، شرایط زیست محیطی و فضای اندیشاری آن لحاظ شود. روایت حرمت استماع موسیقی نیز ناظر به چنین مکانهایی است و دو روایت یادشده، نمونهای از آن است.