زیانباری کوتاهی و زیادهروی در امور معنوی
زیادهخواهی در هر امری زیانبار است و باید اعتدال را در همه امور حتی در امور معنوی رعایت نمود. برای نمونه، اگر کسی در کنار خانه کعبه ساعتها قرآن کریم قرائت نماید به ضعف اعصاب و قساوت دل دچار میشود و در نتیجه، در درازمدت به احکام دینی اهمال مینماید و حتی از اعمال واجب خود باز میماند.
برای قرائت قرآن کریم شایسته است چند آیه با صدای جهری خوانده شود و بر هر آیه اندیشه نماید. متأسفانه خانههایی است که بسان خانه جهودیان میماند و هیچ قرائتی در آن یافت نمیشود. در گذشته، مؤمنان
(۱۷۸)
به هنگام صبح چند آیه را بلند و رسا میخواندند و افراد خانه آن را میشنیدند و با نوای خوش قرآن کریم از خواب بیدار میشدند؛ اما متأسفانه، امروزه این ارزشها کمتر به چشم میخورد و بر قرائتی که بر عهده مردهای چون تلویزیون نهاده شده است بسنده میشود.
اگر در خانهای قرائت چند آیه از قرآن کریم و یک اذان در روز نباشد، سراسر آن خانه را نکبت فرا میگیرد. کار مؤذن از شهید بالاتر است و ما بهراحتی این ارزشها را از دست میدهیم.
همچنین کسانی که پیوسته به تلویزیون یا نمایشگر رایانه نگاه میکنند، نمیتوانند کتاب قرآن کریم یا کتابهای دعا را باز نمایند و به قرائت آن مشغول شوند و استفاده فراوان از تلویزیون یا برنامههای رایانهای توفیق نماز شب را از آنان میگیرد و در واقع آنان خود را مسخ نمودهاند. بررسی این امر صرف نظر از حلال یا حرام بودن آن میباشد و از آثار و عوارض قهری این امور بحث میشود. مصرف بیش از اندازه گلاب و زعفران نیز زیانبار است و آسیبهای روانی و اختلالات روحی را در پی دارد. پس به هنگام فتوا اگر با توجه به فراز «اربعین صباحا» این روایت فتوا داده شود: فراوانی استفاده از موسیقی و غنا زیانبار است و از این رو حرام میباشد، سخنی بجاست.
من وقتی کثرت نماز گزاردن والده خود را میبینم حسرت میخورم؛ ولی میدانم که اگر همانند ایشان نماز بخوانم، از امور واجب خود باز میمانم و چون ایشان پیر میباشند و کار دیگری نمیتوانند انجام دهند،
(۱۷۹)
عبادت برای ایشان بسیار مناسب است، اما ما که به عنوان سرباز امام زمان (عجل اللّه تعالی فرجه الشریف) شناخته میشویم و دفاع از دین الهی در دنیای کثرتی امروز، وظیفه ماست، چون کتابی علمی را باز میکنیم، اگر قصد قرائت قرآن کریم یا کتابهای دعایی و خواندن دعاهایی مانند ندبه و کمیل را نماییم، کافی است؛ چرا که بیش از این، از عهده یک نفر بر نمیآید و هر آدمی، توان محدود خود را دارد. البته، این امر نه به معنای آن است که اهل علم یا هر فرد دیگری خود را از قرائت قرآن کریم و خواندن دعا محروم نماید؛ چرا که بحث بر کثرت استفاده از این امور است، نه استفاده متناسب با موقعیت هر فرد. از این رو، هر طلبهای که به رادیو و تلویزیون بیش از نیاز گوش فرا دهد، از بسیاری از کارهای واجب خود باز میماند. البته، نفس اماره چنان آدمی را فریب میدهد و زیادی این امور را برای او لازم جلوه میدهد که خود او نیز باور مینماید که شنیدن اخبار در هر روز؛ آن هم در چند نوبت متوالی برای او لازم است تا آگاه به حوادث زمان خود باشد؛ و این امور، فریب نفس است تا او را از رسیدن به توان بالای علمی باز دارد. نگاه بسیار به فیلمهای تلویزیون و مطالعه بر آن برای دانشجویان رشته هنر و علاقهمندان به هنرپیشگی و بازیگری است که مفید است، اما از چنین کسانی نباید انتظار داشت بتوانند کتاب «الاسفار الاربعه» را بخوانند و به فهم آن نایل آیند. هر چیزی برای زیاد شدن و فربهی، انسان را از بسیاری از امور لازم باز میدارد.
حدیث شریف میفرماید اگر چهل روز در خانهای بربط نواخته شود،
(۱۸۰)
با صرف نظر از حرمت، آثار شومی را بر جای میگذارد. عدد چهل نیز نمایشگر کثرت است. این معنا به صراحت در روایت بعد وجود دارد.