آهنگ قرائت
۱۰۶ ـ العباس عن حمّاد بن عیسی، عن معاویة بن عمّار قال: قلت لأبی عبد اللّه علیهالسلام : الرجل لا یری أنّه صنع شیئا فی الدعاء، وفی القراءة حتّی یرفع صوته، فقال: لا بأس إنّ علی بن الحسین علیهماالسلام
(۱۲۸)
کان أحسن النّاس صوتا بالقرآن، وکان یرفع صوته حتّی یسمعه أهل الدار، وإنّ أبا جعفر علیهالسلام کان أحسن النّاس صوتا بالقرآن، وکان إذا قام من اللیل وقرأ رفع صوته فیمرّ به مارّ الطریق من السقائین (من الساقین) وغیرهم فیقومون فیسمعون إلی قراءته(۱).
ـ معاویة بن عمار از امام صادق علیهالسلام پرسید اگر کسی به هنگام دعا یا تلاوت قرآن صدای خویش را بدون آن که متوجه شود بالا برد و حالت خوشایندی به او دست دهد، آیا اشکال دارد؟ حضرت فرمود: اشکال ندارد. همانا امام سجاد علیهالسلام در مورد قرائت قرآن بهترین صدا را داشت و پیوسته به هنگام قرائت قرآن، صدای خویش را بالا میبرد؛ به گونهای که اهل خانه صدای او را میشنیدند. و پدر بزرگوارم امام باقر علیهالسلام بهترین صدا را در قرائت قرآن داشت و هنگامی که پس از استراحت شبانه برمیخاست و قرائت قرآن میکرد، صوتش را بالا میبرد، پس رهگذران میایستادند و به قرائت او گوش میسپردند.
بالا بردن صدا در قرائت سبب میشود آهنگ صدا و قرآن کریم به او حال خوشی دهد و قرائت برای او خوشایند گردد و این حال که به صورت ناگهانی دست میدهد، اشکالی ندارد. مرام امام زینالعابدین علیهالسلام این بوده است که پیوسته قرآن کریم را با صدای جهری و بلند میخواندند تا همه اهل خانه آن را بشنوند.
۱ـ ابن ادریس حلی، مستطرفات السرائر، ص ۶۰۴.
(۱۲۹)
سلطه تلویزیون
در گذشته، به هنگام اذان، از هر جایی صدای مؤذنی برمیخاست یا صدای قرائت قرآن از خانهها به گوش میرسید، ولی اکنون رادیو و تلویزیون قیم افراد گردیده و به جای آنان، هم اذان میگوید و هم قرآن میخواند و تایمر آن، آنان را که چون نعشی گردیدهاند، از خواب بیدار میکند و آنان مقام مؤذن و قاری را از دست دادهاند و این رسانه ملی باید خود به فرهنگ سازی در این زمینه بپردازد و جامعه را از آسیبهای حضور خود بر حذر دارد.
همچنین حضرت امام باقر علیهالسلام بهترین مردم در قرائت قرآن بود. البته همه اولیای معصومین علیهمالسلام از چنین امتیازی برخوردار بودند. آنحضرت، قرآن کریم را با صدای بلند تلاوت مینمود و سقاها و دیگرانی که از آنجا گذر میکردند، به قرائت حضرت گوش میسپردند.
این حدیث شریف میفرماید حضرت سحرگاهان بیدار بودند و به قرائت قرآن مشغول میشدند و سقاها نیز در آنجا مشغول رفت و آمد بودند که به دست میدهد مردم زود میخوابیدند تا قبل از اذان صبح و سحرگاهان برخیزند، ولی متأسفانه امروزه صدا و سیما مردم را تا نیمهشب، بیدار نگاه میدارد و برخی که شمار آنان نیز اندک نیست، چنان خسته میگردند که برای گزاردن نماز صبح در خواب میمانند و جنازهوار متوجه نمیشوند که صبح شده است و گاه تا پیش از ظهر میخوابند!
مسلمانی که داعیه شیعی زیستن دارد چگونه عمر خود را در چنین
(۱۳۰)
خوابها و دیدن چنین فیلمها و تفریحات بیهوده میگذراند و سربار جامعه میگردد و به نص صریح حدیث نبوی، ملعون شمرده میشود: «ملعون من ألقی کلّه علی النّاس»(۱). متأسفانه بعد از گذشت بیش از دو دهه از انقلاب اسلامی، ما هنوز نتوانستهایم برنامهریزی دینی برای افراد جامعه و رسانه ملی با این معیار داشته باشیم تا از پویایی جامعه دینی نکاهد و مردم را هرچه بیشتر به تکاپو اندازد.
وقتی که صدای اذان و قرآن در جامعه به گوش نرسد و از طرفی، خواب در آن زیاد گردد و در نتیجه، کار مفید مردم کاهش یابد، طبیعی است که فحشا و گناه در آن زیاد میشود، از این رو، باید الگوی فعلی را تغییر داد و روش مسلمانی را جایگزین آن نمود تا به حول و قوه الهی، آینده و افقی موفق و پیشرو، چشمانداز جامعه اسلامی باشد.
سحرخیزی در فرهنگ جامعه آن روز نهادینه بوده است که حضرت با صدای بلند به تلاوت قرآن مشغول بودهاند، بر این اساس، صدای حضرت برای دیگران مزاحمتی نداشته است. این رویه، عکس سیستم فعلی حاکم بر جامعه ماست که سلطه تلویزیون را پذیرفته است و همچون قرصهای خواب آور برای مردم عمل میکند.