ج ـ آب جاری
م « ۲۱۹ » آب «جاری» آبی است که به‌طور طبیعی از زمین می‌جوشد و روان است؛ خواه در فضای سرپوشیده باشد یا روباز، شعبه‌ای از دریا باشد یا از برف انبوه کوه‌ها؛ بر زمین روان باشد یا از زمین در آید، که در اصل همه این گونه‌ها مانند بسیاری از قنات‌ها و چشمه‌ها جوشندگی وجود دارد.
م « ۲۲۰ » احکام آب جاری (روان) بیش‌تر مانند آب کر است، با این تفاوت که در
(۷۵)
کر، اندازه و در جاری، جوشش از زمین دخالت دارد.
م « ۲۲۱ » اگر آبی از زمین بجوشد و از کر کم‌تر باشد؛ مانند: برخی چشمه‌ها، جاری است.
م « ۲۲۲ » آبی که مانند نهر روان است، ولی جوشندگی ندارد یا از مادّه و محل جوشش خود جدا شده است، اگر از کر کم‌تر نباشد، در حکم آب کر است و چنان‌چه از آن کم‌تر باشد؛ خواه روان باشد یا ساکن، قلیل است.
طهارت و نجاست آب جاری
م « ۲۲۳ » اگر آب جاری کم‌تر از کر باشد و نجاست به آن برسد، تا هنگامی که بو، رنگ یا مزه آن به‌واسطه نجاست تغییر نکند، پاک است.
م « ۲۲۴ » اگر نجاستی به آب جاری برسد، آن بخش که بو، رنگ یا مزه نجاست را به خود می‌گیرد، نجس و بخشی که دگرگون نمی‌شود، پاک است. پس چنان‌چه بخش پاک آن به چشمه یا قنات پیوسته باشد، پاک و پاک‌کننده است؛ هرچند از کر کم‌تر باشد و در صورتی که به اندازه کر باشد، پاک و پاک‌کننده است؛ هرچند به چشمه یا قنات پیوسته نباشد.
م « ۲۲۵ » اگر نجاستی به آب روان برسد، بخشی که بو، رنگ یا مزه نجاست به خود نگرفته، پاک است؛ هرچند کم‌تر از کر باشد و به چشمه یا قنات نیز پیوسته نباشد.
چشمه غیر روان
م « ۲۲۶ » آب‌های غیر روانی که اندوخته زمینی دارد و هرگاه آب از آن برداشته شود باز از زمین می‌جوشد، حکم آب جاری را دارد و اگر نجاستی به آن برسد، تا هنگامی که بو یا رنگ یا مزه آن دگرگون نشده، پاک است.
آب مانده کنار نهر
م « ۲۲۷ » آب مانده کنار رودخانه که به آب رودخانه پیوسته است، حکم آب جاری را دارد و اگر نجاست به آن برسد، تا هنگامی که به واسطه نجاست تغییر
(۷۶)
نکرده، پاک و پاک‌کننده است.
جوشش موسمی آب جاری
م « ۲۲۸ » چشمه یا قناتی که به صورت موسمی جوشش دارد و پس از مدتی از جوشش باز می‌ماند، آب آن در هنگام جوشش، جاری و در غیر آن، اگر به اندازه کر باشد، کر است و در غیر این صورت، آب قلیل به‌شمار می‌رود.
آب حوضچه‌ها
م « ۲۲۹ » آب حوضچه حمام و دیگر حوض‌های کوچک ـ به هر صورتی که باشد ـ اگر از کر کم‌تر و به منبعی که آب آن به اندازه کر است پیوسته باشد، در حکم آب کر است و در برخورد با نجس، اگر تغییری نکند، نجس نمی‌شود.
م « ۲۳۰ » اگر آب حوضچه و منبع به هم پیوسته و هر دو با هم به اندازه کر باشد، در حکم کر است.
م « ۲۳۱ » اگر آب داخل حوضچه، منبع و لوله‌ها با هم به اندازه‌ای کر باشد، همه آن در صورت اتصال، حکم آب کر را دارد؛ هرچند بدون لحاظ دیگری به اندازه کر نباشد.
آب روان بدون جوشش
م « ۲۳۲ » آب روانی که از زمین نمی‌جوشد و کم‌تر از کر است، قلیل است و با برخورد با نجاست، نجس می‌شود.
آب لوله
م « ۲۳۳ » آبی که از شیر ساختمان یا دوش حمام می‌ریزد؛ اگر منبع کر داشته باشد ـ چنان‌که امروزه دارد ـ یا با آب لوله‌ها به اندازه کر باشد، حکم آب کر را دارد، و چون جوششی ندارد، آب جاری به‌شمار نمی‌آید؛ هرچند روان باشد و تفاوتی میان دوش حمام و شیر ساختمان نیست.
آبی که از درون ظرفی می‌ریزد که زیر شیر آب است، در هنگام اتصال، حکم آب
(۷۷)
کر را دارد؛ هرچند اندازه آن ظرف، کم‌تر از کر باشد.