ردیف دوم: جواز غنا در قرآن کریم
۶۱ » عن علی بن إبراهیم عن أبیه، عن علی بن معبد، عن عبد اللّه بن القاسم، عن عبد اللّه بن سنان، عن أبی عبد اللّه علیه‌السلام قال: قال النبی صلی‌الله‌علیه‌وآله : لکلّ شیء حلیة، وحلیة القرآن الصوت الحسن(۲).
ـ پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌فرماید: برای هر چیزی زینتی است و زینت قرآن صدای نیکوست.
۶۲ » عن ابی عبداللّه علیه‌السلام قال: قال النبی صلی‌الله‌علیه‌وآله : لم یعط أمّتی أقلّ من ثلاث: الجمال، والصوت الحسن، والحفظ(۳).
ـ پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌فرماید: امت من کم‌تر از سه چیز ندارند (و دارای این سه چیز می‌باشند): جمال و صورت زیبا، صدای خوش و قدرت بر
۱ـ عوالی اللئالی، ج ۱، ص ۲۶۱.
۲ـ الکافی، ج ۲، ص ۶۱۵.
۳ـ اصول الکافی، ج ۲، ص ۶۱۵.
(۶۹)
حفظ و نگه‌داری.
۶۳ » عن ابی عبداللّه علیه‌السلام قال: انّ اللّه عزّ وجلّ أوحی إلی موسی ابن عمران: إذا وقفت بین یدی فقف موقف الذلیل الفقیر، وإذا قرأت التوراة فاسمعنیها بصوت حزین(۱).
ـ امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید: خداوند به حضرت موسی علیه‌السلام وحی نمود: چون به محضر من می‌رسی هم‌چون فقیری ذلیل بایست و بنده باش و چون آهنگ تلاوت تورات داری با صدای اندوهگین و حزین آن را به من بنیوشان.
۶۴ » ما بعث اللّه نبیا إلاّ حسن الصوت(۲).
ـ خداوند پیامبری را برانگیخته ننموده است؛ مگر آن که صدای زیبایی داشت.
۶۵ » وعن علی بن محمّد النوفلی، عن أبی الحسن علیهماالسلام قال: ذکرت الصوت عنده فقال إن علی بن الحسین علیهماالسلام کان یقرأ فربما مر به المار فصعق من حسن صوته وإن الامام لو أظهر من ذلک شیئا لما احتمله الناس من حسنه، قلت: ولم یکن رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌وآله یصلی بالناس ویرفع صوته بالقرآن؟ فقال: إن رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌وآله کان یحمّل الناس من خلفه ما یطیقون.(۳)
ـ راوی گوید در حضور امام رضا علیه‌السلام از صوت، سخن به میان آوردم،
۱ـ الکافی، ج ۲، ص ۶۱۵.
۲ـ الکافی، ج ۲، ص ۶۱۶، ح ۱۰.
۳ـ الکافی، ج ۲، ص ۶۱۶، ح ۴.
(۷۰)
امام رضا علیه‌السلام می‌فرماید: امام زین العابدین علیه‌السلام چون قرآن کریم را قرائت می‌نمودند، گاه بود که برخی که از آن‌جا عبور می‌کردند از صوت حضرت مدهوش می‌شدند و اگر حضرت می‌خواست زیبایی صدای خود را آشکار سازد، هیچ کس تاب تحمل آن را نداشت.
راوی می‌پرسد: مگر رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله به هنگام نماز و قرائت قرآن کریم صدای خویش را بلند نمی‌نمود؟ امام رضا علیه‌السلام در پاسخ فرمودند: همانا پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله بر مردمی که پشت سر او بودند، آن مقدار را بار می‌نمودند که قدرت تحمل و طاقت آن را داشتند.
۶۶ » وعنهم عن سهل، عن الحجّال، عن علی بن عقبة، عن رجل، عن أبی عبد اللّه علیه‌السلام قال: کان علی بن الحسین علیهماالسلام أحسن النّاس صوتا بالقرآن، وکان السقّاؤون یمرّون، فیقفون ببابه، یسمعون قراءته(۱).
ـ امام صادق علیه‌السلام فرمود: از برترین قاریان قرآن کریم امام زین العابدین علیه‌السلام است، سقایان چون صدای ایشان را می‌شنیدند در جلوی منزل ایشان می‌ایستادند تا قرائت نیکوی ایشان را بشنوند.
۶۷ » وعن عدّة من أصحابنا عن سهل بن زیاد، عن محمّد بن الحسن بن شمون، قال حدثنی علی بن محمّد النوفلی، عن أبی الحسن علیه‌السلام قال: ذکرت الصوت عنده، فقال: إنّ علی بن الحسین علیهماالسلام کان یقرء، فربّما مرّ به المارّ، فصعق من حسن صوته(۲).
۱ـ الکافی، ج ۲، ص ۶۱۶.
(۷۱)
ـ نوفلی گوید روزی به پیشگاه امام رضا علیه‌السلام از صوت و خوانندگی سخن گفتم، امام فرمود: حضرت زین العابدین علیه‌السلام از قاریان بود، چه بسیار عابرانی که به آن گذر می‌کردند و صدای ایشان را می‌شنیدند و از نیکویی صدای ایشان به وجد می‌آمدند و هوش از سر آنان ربوده می‌شد.
۶۸ » العباس عن حمّاد بن عیسی، عن معاویة بن عمّار قال: قلت لأبی عبد اللّه علیه‌السلام : الرجل لا یری أنّه صنع شیئا فی الدعاء، وفی القراءة حتّی یرفع صوته، فقال: لا بأس إنّ علی بن الحسین علیهماالسلام کان أحسن النّاس صوتا بالقرآن، وکان یرفع صوته حتّی یسمعه أهل الدار، وإنّ أبا جعفر علیه‌السلام کان أحسن النّاس صوتا بالقرآن، وکان إذا قام من اللیل وقرء رفع صوته فیمرّ به مارّ الطریق من السقائین (من الساقین) وغیرهم فیقومون فیسمعون إلی قراءته(۱).
ـ معاویة بن عمار از امام صادق علیه‌السلام پرسید اگر کسی به هنگام دعا یا تلاوت قرآن صدای خویش را بدون آن که متوجه شود بالا می‌برد و حالت خوشایندی به او دست می‌دهد، آیا اشکال دارد؟ حضرت فرمود: اشکال ندارد. همانا امام سجاد علیه‌السلام در مورد قرائت قرآن بهترین صدا را داشت و پیوسته به هنگام قرائت قرآن صدای خویش را بالا می‌برد؛ به گونه‌ای که اهل خانه صدای او را می‌شنیدند. و پدر بزرگوارم امام باقر علیه‌السلام بهترین صدا را در قرائت قرآن داشت و هنگامی که پس از استراحت شبانه برمی‌خاست و قرائت قرآن می‌کرد، صوتش را بالا می‌برد، پس رهگذران
۱ـ الکافی، ج ۲، ص ۶۱۵.
۲ـ ابن ادریس حلی، مستطرفات السرائر، ص ۶۰۴.
(۷۲)
می‌ایستادند و به قرائت او گوش می‌سپردند.
۶۹ » وعن علی بن إبراهیم، عن أبیه، عن ابن محبوب، عن علی بن أبی حمزة، عن أبی بصیر قال قلت لأبی جعفر علیه‌السلام : إذا قرءت القرآن فرفعت به صوتی جاءنی الشیطان، فقال: إنّما ترائی بهذا أهلک والنّاس، فقال: یا أبا محمّد، اقرء قراءة ما بین القراءتین تسمع أهلک، ورجّع بالقرآن صوتک، فانّ اللّه عزّ وجلّ یحبّ الصوت الحسن یرجّع فیه ترجیعا(۱).
ـ ابوبصیر گوید به امام صادق علیه‌السلام عرض داشتم چون قرآن می‌خوانم و صدای خود را بالا می‌برم شیطان به نزد من در می‌آید و مرا چنین وسوسه می‌نماید که تو با این کار، میان خانواده و مردم ریا می‌نمایی. پس حضرت فرمود: ای ابومحمّد، قرائتی بدون افراط و زیاده‌روی داشته باش؛ به‌گونه‌ای که خانواده‌ات بشنوند، و در خواندن قرآن به صدای خود ترجیع بیفزا، چرا که خداوند متعال صدای نیکویی را که با نوعی ترجیع همراه باشد دوست دارد.
۷۰ » عن أبی عبداللّه علیه‌السلام قال: قال رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌وآله : إنّ من أجمل الجمال، الشعر الحسن ونغمة الصوت الحسن(۲).
ـ پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌فرماید: از زیباترین زیباها موی نیکو و نغمه صوت نیکوست.
۷۱ » قال باسناده: قال رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌وآله : حسّنوا القرآن بأصواتکم، فإنّ
۱ـ الکافی، ج ۲، ص ۶۱۶.
۲ـ الکافی، ج ۲، ص ۶۱۵.
(۷۳)
الصوت الحسن یزید القرآن حسنا و(قرء) «یزِیدُ فِی الْخَلْقِ مَا یشَاءُ»(۱).
ـ امام رضا علیه‌السلام به نقل از پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمود: قرآن را با صدای خود نیکو قرائت کنید؛ چرا که صدای زیبا به نیکویی آن می‌افزاید و در نیکویی رفتار، هر آن‌چه بخواهد می‌افزاید.