موارد وجوب قضای روزه
م « ۲۳۸۸ » در موارد زیر تنها قضای روزه بر انسان واجب است و کفاره ندارد:
یکم ـ روزه‌دار در روز ماه رمضان به عمد قی کند.
دوم ـ در شب ماه رمضان جنب باشد و به‌گونه‌ای که در پیش گفته شد تا اذان صبح از خواب دوم یا سوم بیدار نشود.
سوم ـ کاری که روزه را باطل می‌کند بجا نیاورد، ولی نیت روزه نکند یا ریا کند یا
(۴۸۸)
بخواهد روزه نباشد یا بخواهد کاری کند که روزه را باطل می‌کند.
چهارم ـ در ماه رمضان، غسل جنابت را فراموش کند و یک یا چند روز را با حالت جنابت روزه بگیرد.
پنجم ـ در ماه رمضان بدون آن‌که جست‌وجو کند صبح شده است یا نه، کاری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد و سپس آشکار شود صبح بوده است. هم‌چنین است اگر پس از جست‌وجو شک یا گمان کند که صبح شده و کاری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد.
م « ۲۳۸۹ » اگر پس از جست‌وجو یقین کند که صبح نشده است و چیزی بخورد و سپس آشکار شود که صبح بوده است، قضا واجب نیست.
ششم ـ کسی بگوید صبح نشده است و هنوز وقت هست و انسان به گفته او کاری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد و سپس آشکار شود که صبح بوده است.
هفتم ـ کسی بگوید صبح شده است و انسان به گفته او یقین نکند یا گمان کند شوخی کرده است و خود هم جست‌وجو نکند و کاری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد و سپس دریابد که صبح بوده است.
م « ۲۳۹۰ » اگر در ماه رمضان به آسمان نگاه کند و مطمئن شود که صبح نشده است و غذا بخورد و سپس آشکار شود که صبح بوده، روزه درست است.
هشتم ـ به گفته کس دیگری که عادل بوده است افطار کند و سپس دریابد که مغرب نبوده است.
م « ۲۳۹۱ » اگر بر اساس گفته دروغ‌گویی افطار کند، قضا و کفاره بر او واجب می‌شود.
نهم ـ در هوای صاف به سبب تاریکی اطمینان یابد که مغرب شده است و افطار کند و سپس بداند که مغرب نبوده است.
م « ۲۳۹۲ » اگر شک داشته باشد که مغرب شده است، نمی‌تواند افطار نماید و در صورتی که افطار کند و سپس دریابد مغرب نبوده، قضا و کفاره واجب است.
(۴۸۹)
م « ۲۳۹۳ » اگر در هوای ابری به گمان این که مغرب شده است افطار کند و سپس بداند که مغرب نبوده است، نیازی به قضای آن نیست.
دهم ـ برای خنک شدن یا بدون جهت یا از روی تشنگی، آب را مضمضه کند یا آب در دهان بگرداند و ناخواسته فرو رود.
م « ۲۳۹۴ » اگر فراموش کند که روزه است و آب را فرو دهد یا برای وضو مضمضه کند و ناخواسته فرو رود، قضای آن واجب نیست.
م « ۲۳۹۵ » اگر بداند که با مضمضه، ناخواسته یا از روی فراموشی آب در گلو فرو می‌رود، نباید مضمضه کند.
م « ۲۳۹۶ » اگر روزه‌دار برای درمانی که از آن ناچار نیست، در بینی یا گلو یا گوش خود دارو بریزد یا سرمه بکشد و نداند که دارو از آن به گلو می‌رسد، ولی به‌صورت ناگهانی به گلو برسد و پایین رود، روزه او درست است و قضا ندارد؛ اما در صورتی که بداند به گلو می‌رسد، روزه او باطل و قضای آن واجب است.
م « ۲۳۹۷ » مسواک زدن برای روزه‌دار مانند مضمضه، جایز است، ولی اگر مسواک را از دهان بیرون آورد و دوباره در دهان وارد کند، نباید بگذارد آب آن به حلق برسد؛ مگر این‌که آب مسواک به اندازه‌ای کم باشد که در دهان گم شود.
یازدهم ـ کسی با همسر خود بازی کند و بدون آن‌که قصدی داشته باشد، منی از او بیرون آید.
م « ۲۳۹۸ » اگر اطمینان داشته باشد که با این کار، منی بیرون نمی‌آید ولی ناگاه بیرون آید، روزه درست است و قضا ندارد.
دوازدهم ـ به سبب اکراه یا ناچاری یا تقیه افطار کند.
سیزدهم ـ در سحر ماه رمضان، آسمان افق صاف باشد و بدون نگاه کردن به آسمان غذا بخورد یا نگاه بکند و در این‌که صبح شده است یا نه، تردید داشته باشد و سپس آشکار شود صبح بوده است.
چهاردهم ـ اگر در ماه رمضان، بدون اطمینان به رسیدن وقت مغرب یکی از
(۴۹۰)
باطل‌کننده‌ها را انجام دهد و سپس آشکار شود که مغرب نبوده است.
م « ۲۳۹۹ » اگر جز آب چیز دیگری در دهان ببرد و ناخواسته فرو رود یا آب درون بینی ببرد و ناخواسته فرو رود، قضا بر او واجب نیست.
م « ۲۴۰۰ » مضمضه کردن زیاد برای روزه‌دار مکروه است و پس از مضمضه لازم است آب افزوده را از دهان بیرون بریزد و پسندیده است پس از آن آب دهان را نیز سه‌بار بیرون بریزد.