نیت
م « ۲۲۲۱ » روزه عبادت است و نیت در آن لازم است، ولی نیاز نیست نیت را از دل بگذراند یا به زبان آرد و برای نمونه بگوید: فردا را روزه می‌گیرم قربةً الی الله، و همین که بخواهد برای انجام فرمان خداوند متعال از طلوع فجر تا مغرب کاری نکند که روزه را باطل کند بسنده است و برای آن‌که یقین کند همه مدت را روزه بوده، شایسته است اندکی پیش از طلوع فجر و کمی پس از مغرب هم از انجام کاری که روزه را باطل می‌کند خودداری نماید.
م « ۲۲۲۲ » می‌توان در هر شب از ماه مبارک رمضان برای روزه فردای آن نیت کرد و هم‌چنین جایز است که شب نخست ماه، نیت روزه همه ماه را بنماید و نیازی به نوسازی دوباره آن در هر شب نیست.
م « ۲۲۲۳ » از آغاز شب ماه رمضان تا آشکار شدن فجر، هرگاه برای روزه فردا نیت کند، اشکال ندارد.
م « ۲۲۲۴ » اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است یا روزه واجب معین دیگری مانند نذر بر عهده اوست و پیش از ظهر متوجه شود؛ چنان‌چه کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، نیت روزه کند و روزه او درست است و اگر کاری که روزه را باطل می‌کند انجام داده باشد یا پس از ظهر متوجه شود، روزه او باطل می‌باشد ولی باید تا مغرب، کاری که روزه را باطل می‌کند، انجام ندهد و پس از گذشتن ماه مبارک رمضان، روزه آن روز را قضا نماید.
م « ۲۲۲۵ » وقت نیت برای روزه مستحبی از آغاز شب تا هنگامی است که به اندازه نیت کردن به مغرب وقت مانده باشد؛ اگر تا این وقت‌کاری که روزه را باطل
(۴۶۵)
می‌کند انجام نداده باشد و نیت روزه مستحبی کند، روزه او درست است.
م « ۲۲۲۶ » کسی که پیش از اذان صبح در روزه معین واجب؛ مانند: روزه ماه مبارک رمضان یا روزه نذر، بدون نیت روزه خوابیده است، اگر پیش از ظهر بیدار شود و نیت کند، روزه او درست است.
م « ۲۲۲۷ » اگر در ماه مبارک رمضان به عمد بدون نیت روزه بخوابد و تا اذان صبح بیدار نشود، روزه باطل است؛ هرچند پیش از ظهر بیدار شود، ولی باید در روز از انجام کارهایی که با روزه ناسازگار است خودداری کند و قضای آن را بگیرد؛ اما کفاره ندارد.
م « ۲۲۲۸ » اگر در ماه مبارک رمضان، نیت را فراموش کند؛ چنان‌چه پیش از اذان ظهر به یاد آرد و کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد و بی‌درنگ نیت کند، روزه درست است، ولی اگر پس از ظهر متوجه شود و نیت کند، درست نیست.
م « ۲۲۲۹ » کسی که بخواهد جز روزه ماه رمضان روزه دیگری بگیرد، اگر روزه‌ای که بر او واجب شده است چند گونه باشد، لازم است آن را معین نماید؛ برای نمونه، نیت کند که روزه قضا یا روزه نذر یا روزه کفاره می‌گیرد، ولی در ماه مبارک رمضان، نیاز نیست نیت کند که روزه ماه مبارک رمضان می‌گیرد و هم‌چنین در روزه مستحبی و روزه‌ای که زمان آن معین است، نیازی به تعیین نیست، بلکه اگر نداند ماه مبارک رمضان است یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیت کند، به عنوان روزه ماه رمضان شمرده می‌شود.
م « ۲۲۳۰ » اگر بداند ماه مبارک رمضان است و به عمد، نیت روزه غیر رمضان کند، روزه رمضان و روزه‌ای که قصد کرده است هیچ کدام واقع نمی‌شود و آن روزه باطل است؛ خواه بداند که در ماه مبارک رمضان غیر از روزه ماه رمضان درست نیست یا نداند.
م « ۲۲۳۱ » اگر برای نمونه با نیت روز نخست ماه روزه بگیرد و سپس بفهمد روز دوم یا سوم بوده، روزه او درست است.
(۴۶۶)
م « ۲۲۳۲ » اگر پیش از اذان صبح نیت کند و سپس بی‌هوش یا مست شود و در میان روز به هوش آید و هیچ‌گونه کاری که روزه را باطل می‌کند بجا نیاورده باشد، واجب است روزه آن روز را تا پایان بگیرد و نیاز نیست قضای آن را بجا آورد و اگر کاری که روزه را باطل می‌کند انجام داده است، قضای آن را بجا آورد.
م « ۲۲۳۳ » کسی که در سراسر روز بی‌هوش بوده؛ چنان‌چه در زمان روزه‌ای است که هنگام آن معین می‌باشد، روزه بر او واجب نبوده است و قضا نیز ندارد.
م « ۲۲۳۴ » روزه کسی که پیش از اذان صبح نیت کند و بخوابد و پس از مغرب بیدار شود، درست است.
م « ۲۲۳۵ » کسی که نداند یا فراموش کند که ماه مبارک رمضان است و پس از ظهر ـ با آن‌که افطار کرده است ـ متوجه شود، باید تا مغرب کارهایی را که با روزه ناسازگاری دارد انجام ندهد و روزه آن روز را پس از ماه مبارک رمضان قضا نماید و در صورتی که پیش از ظهر متوجه شود؛ چنان‌چه کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد و نیت کند، روزه او درست است.
م « ۲۲۳۶ » اگر بچه پیش از اذان صبح ماه مبارک رمضان بالغ شود، لازم است روزه آن روز را بگیرد و اگر پس از اذان صبح بالغ شود، روزه آن روز بر او واجب نیست و هم‌چنین است حکم دیوانه‌ای که عاقل شده است.
م « ۲۲۳۷ » نابالغی که از آغاز صبح نیت روزه داشته است؛ هرچند روزه بر او واجب نیست، اگر در میان روز بالغ شود و روزه بگیرد، روزه او درست است و قضا هم ندارد.
م « ۲۲۳۸ » کسی که برای بجا آوردن روزه مرده‌ای اجیر شده است یا روزه کفّاره دارد، اگر وقت گسترده است، می‌تواند برای خود یا دیگری روزه مستحب یا واجب دیگری بگیرد و چنان‌چه وقت تنگ باشد و روزه مستحبی بگیرد؛ هرچند گناه‌کار است، روزه او درست است.
م « ۲۲۳۹ » اگر فراموش کند روزه واجب دارد و وقت نیز تنگ باشد و روزه
(۴۶۷)
مستحبی بگیرد؛ چنان‌چه پیش از ظهر به یاد آورد، می‌تواند نیت خود را به روزه واجب برگرداند و اگر آن را پس از ظهر بداند، روزه او درست است. هم‌چنین است اگر پس از مغرب به یاد آورد.
م « ۲۲۴۰ » اگر جز روزه ماه رمضان روزه معین دیگری بر کسی واجب باشد؛ برای نمونه، نذر کرده باشد که روز معینی را روزه بگیرد؛ چنان‌چه به عمد تا اذان صبح نیت نکند، روزه باطل است، ولی اگر فراموش کند و پیش از ظهر آن را به یاد آورد، می‌تواند نیت کند.
م « ۲۲۴۱ » اگر نداند که روزه آن روز بر او واجب است یا فراموش کند و پیش از ظهر به یاد آرد؛ چنان‌چه کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد و نیت کند، روزه او درست است و در غیر این‌صورت، باطل می‌باشد و اگر پس از ظهر به یاد آورد، روزه باطل است، ولی کفاره ندارد و باید قضای آن را بگیرد.
م « ۲۲۴۲ » کسی که قضای روزه ماه رمضان یا روزه نذری خود را بر عهده دارد؛ خواه وقت آن گسترده باشد یا تنگ، اگر در میان روز حتی پس از ظهر نیت کند، روزه او درست است.
م « ۲۲۴۳ » اگر برای روزه واجب غیر معینی؛ مانند: روزه کفّاره، به عمد تا نزدیک ظهر نیت نکند و سپس نیت کند، روزه آن روز درست است.
م « ۲۲۴۴ » اگر روزه نگیرد یا تردید داشته باشد که روزه بگیرد یا نه، ولی تعمد در نگرفتن روزه یا نیت نکردن برای روزه نداشته باشد؛ چنان‌چه کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد و پیش از ظهر نیت کند، روزه وی درست است.
م « ۲۲۴۵ » اگر کافر در ماه رمضان، پیش از ظهر مسلمان شود و از اذان صبح تا آن هنگام، کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، می‌تواند آن روز را روزه بگیرد و قضا نیز ندارد و اگر آن روز را روزه نگیرد، باید قضای آن را بجا آورد.
م « ۲۲۴۶ » اگر بیماری پیش از ظهر ماه رمضان بهبودی یابد و از اذان صبح تا آن هنگام، کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد؛ می‌تواند نیت روزه کند و آن
(۴۶۸)
روز را روزه بگیرد و قضا هم ندارد و نیز می‌تواند آن روز را روزه نگیرد و در آینده آن را قضا کند و اگر پس از ظهر بهبودی یابد، روزه آن روز بر او واجب نیست و تنها لازم است قضای آن را بجا آورد.
م « ۲۲۴۷ » روزی را که شک دارد پایان شعبان است یا آغاز رمضان، واجب نیست روزه بگیرد و اگر بخواهد روزه بگیرد، نمی‌تواند نیت رمضان کند، ولی می‌تواند نیت کند که اگر رمضان است، روزه رمضان و اگر رمضان نیست، روزه قضا و مانند آن به‌شمار آید و نیز می‌تواند نیت روزه قضا یا مستحبی و مانند آن نماید و در هر صورت؛ چنان‌چه آشکار شود ماه رمضان بوده است، روزه ماه رمضان شمرده می‌شود.
م « ۲۲۴۸ » اگر در روزه واجب معینی مانند روزه رمضان از نیت روزه گرفتن بازگردد یا نیت کند چیزی بجا آورد که روزه را باطل می‌کند، روزه وی باطل است؛ هرچند از قصدی که نموده است باز گردد و توبه کند.
م « ۲۲۴۹ » در روزه مستحب و روزه واجبی که هنگام آن معین نیست؛ مانند: روزه کفاره، اگر از نیت روزه باز گردد یا بخواهد کاری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد یا تردید نماید که آن را بجا آورد یا نه؛ چنان‌چه آن را انجام ندهد و پیش از ظهر دوباره نیت روزه کند، درست است.