«موسیقی»
س « ۲۳۴ » ـ مرسوم است که در جشنواره‌های هنری از گروه‌های سرود با ادوات و ابزاری مانند: دو تار، سه‌تار، پیانو، تنبک، دایره و چوب، رقص دسته جمعی انجام می‌گیرد، تکلیف شرعی در این موارد چیست؟ اگر اشکال شرعی دارد، مشاهده می‌شود که این امور در سیمای جمهوری اسلامی پخش می‌گردد، استفاده از آن برای بیننده چه حکمی دارد؟
ج ـ تشکیل چنین جشنواره‌هایی در کشور که به‌گونه غالب همراه غفلت و سرگرمی است و زمینه رشدی ندارد و گذشته از آن، استفاده و بهره بردن از بودجه همگانی در این گونه موارد غیرضروری را سبب می‌شود و صرف بودجه در آن جایز نیست، معصیت می‌باشد؛ مگر آن که با بسترسازی‌های مناسب، این امور در جهت رشد فرهنگ دینی قرار گیرد.
س « ۲۳۵ » ـ آیا شنیدن همه برنامه‌های صدا و سیما از نظر شرعی رواست؟
ج ـ حرمت و جواز موسیقی و آواز بستگی به ماهیت امور همراه آن دارد و عنوان مرکز ارایه کننده آن، نقش چندانی در حکم ندارد؛ اگرچه باید با بسترسازی سالم و الگوی درست، این امور را در صدا و سیما عملی نمود تا زمینه استفاده درست یا آموزش آن، شرعی باشد.
س « ۲۳۶ » ـ با توجه به ترویج موسیقی از طرف برخی مراکز فرهنگی، گفته می‌شود غنا حرام است و موسیقی اشکال ندارد؛ تفاوت میان غنا و
(۱۰۲)
موسیقی چیست؟ برخی نیز می‌گویند موسیقی اصیل و سنّتی اشکال ندارد، حکم اسلام در این امور چیست؟
ج ـ موسیقی، استفاده از آلات غنایی است و غنا خواندن بر اساس ریتم موزون است و به این معنا دلیلی بر حرمت غنا و طرب نمی‌باشد و تنها حرمت در عوارض جنبی و مفاسد همراه آن است؛ هرچند استفاده از این امور باید تناسب خود را داشته باشد و سبکسرانه(جلف) و زیان‌بار نباشد.
س « ۲۳۷ » ـ شنیدن آهنگ‌هایی که از صدا و سیما پخش می‌شود، چه حکمی دارد؟
ج ـ ملاک روا بودن این آهنگ‌ها، امور همراه آن می‌باشد و صرف عنوان صدا و سیما ملاک جواز آن به‌شمار نمی‌آید.
س « ۲۳۸ » ـ شرکت در مجالس عروسی یا جشن‌هایی که در آن برنامه موسیقی اجرا می‌شود، چگونه است؟
ج ـ اگر مایه غفلت و بدآموزی یا تضعیف روحیه دینی باشد، جایز نیست.
س « ۲۳۹ » ـ شنیدن موسیقی و شرکت در مجالس عروسی و جشن‌هایی که از نوارهای ترانه استفاده می‌شود، چگونه است؟
ج ـ اگر موجب غفلت و بدآموزی یا تضعیف روحیه دینی باشد، جایز نیست.
س « ۲۴۰ » ـ معنای غنا و حکم آن را بیان فرمایید؟
ج ـ آواز خوش، صوت، صدا و صرف موسیقی، حرام نیست؛ حتّی اگر صدا کشیده شود یا ترجیع و طرب داشته باشد، بلکه ملاک حرمت، آن است که به واسطه همراه ساختن آن با گناهان دیگری، مانند: کلام بیهوده و باطل یا مفاسدی، موجب غفلت و دین ستیزی شود.
س « ۲۴۱ » ـ زمزمه‌هایی به گوش می‌رسد مبنی بر این که در مدارس، کلاس موسیقی به عنوان یک درس قرار داده شود، آیا مسؤولان فرهنگی کشور از نظر شرعی مجاز به انجام چنین امری هستند؟
(۱۰۳)
ج ـباید مجتهدان آگاه به مسایل و آشنا به غنا و موسیقی و هم‌چنین نظام اسلامی در سطح بالای علمی و فکری برای سامان بخشیدن به امر غنا و موسیقی، تا دیر نشده، اقدام صحیح جدی و فوری داشته باشند و این امر را به صورت کارشناسی، برابر موازین شرعی بازشناسی کنند تا ترویج موسیقی‌های حرام در برابر حرمت‌های بدون دلیل، باعث انحطاط جامعه اسلامی در این زمینه نگردد.
س « ۲۴۲ » ـ آیا موسیقی سنتی که میراث ملی ایران می‌باشد، حرام است؟
ج ـسنّتی بودن سبب روا بودن چیزی نیست و باید برای حرام یا حلال بودن هر چیزی، ملاک آن را دنبال نمود.
س « ۲۴۳ » ـ گوش دادن به نوارهایی که توسط وزارت ارشاد یا حوزه هنری سازمان تبلیغات تهیه می‌شود و از نظر آنان مجاز است، چه حکمی دارد؟
ج ـملاک در حرام یا حلال بودن، فتوای شرعی است و جایز دانستن آن توسط مراکز یادشده یا توزیع ادارات، نقشی در آن ندارد.
س « ۲۴۴ » ـ شرکت کردن در مجالس جشن و عروسی که در آن برنامه‌های موسیقی اجرا می‌شود، چگونه است؟
ج ـ اگر سبب غفلت و تباهی یا تضعیف روحیه دیانت باشد، حرام است.
س « ۲۴۵ » ـ حکم شنیدن موسیقی‌های صدا و سیما یا وزارت ارشاد و ساخت، آموزش و خرید و فروش ابزار آلات موسیقی چیست؟
ج ـ دلیلی بر حرمت صِرف غنا و موسیقی نمی‌باشد و آنچه در شرع آمده است نسبت به انواع طاغوتی آن، در زمان خلفای جور می‌باشد و نظام اسلامی باید در ترسیم صحیح حکم موسیقی گام بلند و آگاهانه‌ای بردارد.
س « ۲۴۶ » ـ ضرب،دف ودایره زدن در مجالس ائمه معصومین علیهم‌السلام
(۱۰۴)
چه حکمی دارد؟ در برخی جلسات ـ به‌ویژه زنانه ـ گروه‌هایی با گرفتن مبالغ سنگین، با این آلات به اجرای برنامه می‌پردازند و در برابر اعتراضات، به سخن معصومین علیهم‌السلام که فرمودند: «در شادی ما شاد و در عزای ما عزادار باشید» استناد می‌کنند، آیا این‌گونه حرکات، باعث رضایت اهل بیت علیهم‌السلام و در راستای این حدیث شریف است و امری مشروع به شمار می‌رود؟ دعوت از این گروه‌ها و افراد و پول دادن به آن‌ها چه حکمی دارد؟
ج ـ شادی و سرور در مجالس اولیای دین اگر همراه گناه و معصیت باشد، حرام است، ولی اگر تنها آواز و استفاده از موسیقی و آلات آن باشد، اشکال ندارد.
س « ۲۴۷ » ـ برابر برنامه‌ریزی اعلام شده، بناست خانه‌های موسیقی و هنرستان‌هایی در این رابطه در شهرستان‌ها تشکیل شود که با عکس العمل مردم مواجه شده است، در این رابطه، تکلیف مؤمنان چیست؟
ج ـ اگر اداره چنین مراکزی برابر مصالح نظام اسلامی باشد و فراخوان رویارویی با موسیقی ضد اخلاقی توسط سیستم شایسته دینی دنبال شود، بسیار لازم است.
س « ۲۴۸ » ـ کمیته امداد و برخی نهادها و ادارات در مراسم عروسی یا جمع‌آوری کمک‌های مردمی، از گروه‌های ارکستر موسیقی و گروه‌های سرود پسر و دختر استفاده می‌کنند، آیا این امر جایز است؟
ج ـجمع آوری کمک‌های مردمی اگر مصرف صحیح داشته باشد و از راه حرام به دست نیاید، اشکال ندارد و تنها عنوان موسیقی، غنا و ارکستر، دلیل حرام یا حلال بودن چیزی نیست.
س « ۲۴۹ » ـ متأسفانه برخی متصدّیان فرهنگی کشور نویسندگان طاغوتی را تشویق می‌کنند یا با برپایی جشنواره‌های موسیقی، هدیه‌هایی به عنوان تشویق به موسیقی‌دانان می‌پردازند، صرف بیت‌المال مسلمین در این راستا و دادن هدیه از بیت المال به این گونه افراد و به‌صورت کلی، چنین حرکتی در نظام جمهوری اسلامی چه حکمی دارد؟
(۱۰۵)
ج ـ دامن زدن به این گونه امور، بدون هدف و انگیزه دینی جایز نیست و استفاده کردن بودجه همگانی در راه آن حرام است؛ مگر آن که انگیزه و هدف آن به گونه‌ای درست، تقویت شعایر دینی و براندازی فساد، فحشا و خوانندگی‌های غیراخلاقی باشد.
س « ۲۵۰ » ـ بر روی برخی نوارهای قرآن، تواشیح و سخنرانی عبارت «حقوق تکثیر محفوظ است» نوشته شده است، در این صورت، تکثیر این نوارها به منظور ترویج فرهنگ دینی چه حکمی دارد؟
ج ـرضایت صاحب نوار در جواز تکثیر آن شرط است.