اجتماع، سیاست و اقتصاد
آزادی در بند
موضوع: در این کتاب، سخن از آزادی است. هر یک از بندها و سلولهای کتاب حاضر نوعی آزادی و ریشهها و شاخههای آن را به بحث میگذارد و از آسیبها و آفتهای آن، که ممکن است از ناحیه کارگزاران حکومتی بر آزادی وارد شود میگوید.
زنجیره برابری و سلسله ستمگری
موضوع: موضوع کتاب حاضر عدالت و برابری است که به بررسی راهکارهای حصول و تحقق آن با دوری از هر گونه ظلم و ستم میپردازد. برخی از مباحثی که در این کتاب در راستای اجرای سالم عدالت ارایه میشود عبارت است از اینکه هر کسی را کمالی ویژه است و عدالت آن است که آن شخص را به کمال ویژه او رساند. در این مسیر باید حفظ تعادل در کمالیابی داشت و عدالت را در اجرای عدالت رعایت نمود. اجرای عدالت نیاز به اقتدار دارد در عین حال که عدالت قهری امری آسیبپذیر، از دست رونده و ناپایدار است. برای اجرای عدالت در جامعه باید از سرمایهداران محاسبه نمود. همچنین با کارگزاران فاسد برخورد
(۳۵۳)
مقتدرانه و متوالی داشت. اسراف در تبلیغات انتخابات با پول شویی و بیعدالتی و دوری از ناامیدی در مسیر عدالتطلبی، تأکید بر تخصصمحوری در کارها و مرحمت با ندیدن برخی از منکرات در ضعیفان و دوری از ضعیفکشی و ریشهیابی بزهکاری و برخورد با روؤسای باندهای قدرت، نفی عدالت اجتماعی و عدالت در قضا و فتوا از دیگر مباحث این کتاب است.
انقلاب اسلامی و جمهوری مسلمانان
موضوع: نظریهپردازی در مورد مسایل حکومتی و نحوه اداره دولت در توان یک نفر بهتنهایی که حجم وسیعی از کار و مسؤولیت را بر عهده دارد نیست و این حوزههای علمی و دانشگاهی هستند که باید لیدر و راهنمای مسایل سیاسی در حوزه علوم مرتبط با آن باشند. کتاب حاضر در کلانترین مسایل و موضوعات مطرح و پیش آمده در انقلاب اسلامی بحث میکند که در واقع هم به نقد انقلاب و مدیریت کارگزاران آن میپردازد و هم میزان کارآمدی آن را ارزیابی مینماید و آسیبهایی نیز که میتواند تهدیدی بر علیه انقلاب باشد را گوشزد مینماید و طرحهایی برای دفع آن پیشنهاد میدهد.
راهبردهای کلان نظام اسلامی و کارنامه آن
موضوع: کتاب حاضر مهمترین مسایل مربوط به انقلاب اسلامی را به بحث میگذارد؛ مانند: پاداش مضاعف مجاهدان انقلاب که در راه آرمانهای انقلاب اسلامی سختیهای بسیاری را بر خود هموار نمودهاند. ورودی، خروجی و نتیجه انقلاب اسلامی و نیز کارنامه آن، پاداش
(۳۵۴)
طهارت روح برای کسانی که روحیه انقلابی خود را در دوران سازندگی، اصلاحات و بعد از آن حفظ نمودهاند و آرمانهای اولی انقلاب را فراموش ننموده یا از آن به انحراف نگراییدهاند. تعهد و تخصص، علل ظهور و سقوط تمدنها و جنگ و صلح از دیدگاه اسلام.
تدبیرهای سیاسی
موضوع: این کتاب دارای چهار تدبیر است: تدبیر نخست به تبیین زندگی سیاسی مرحوم صدرالمتألهین میپردازد که از معدود فیلسوفانی است که بر دیانت شیعه بوده و در فلسفه، عالمی بسیار برجسته است و شیعی بودن او نخستین امری است که خط مشی سیاسی وی را مشخص مینماید. دومین امری که زندگی سیاسی و همراه با مبارزه ملاصدرا را میرساند قیام وی بر علیه عالمان قشریگرای آن زمان است. فلسفه وی بر مبانی سیاسی نیز تأثیر خود را گذاشته است و همایشی در این زمینه برگزار شد که همایش سیاست متعالی از دیدگاه حکمت متعالی نام داشت و تدبیر نخست این کتاب به آن بهانه است.
تدبیر دوم کتاب حاضر، سه اصل را به بحث گذاشته است: یکی، معرفت حقیقی حق، دودیگر، ولایت، و در نهایت، داشتن قدرت ظاهری و باطنی با حضور فعال و مؤثر در جهان به واسطه علم و تکنولوژی با ظهور ایمان و اقتدار روحی.
تدبیر سوم از لزوم پیرایهزدایی فوری از فرهنگ دینی برای تحقق کارآمدی نظام جمهوری اسلامی میگوید.
تدبیر چهارم نیز اطاعتپذیری محبانه نسبت به صاحبان ولایت را
(۳۵۵)
فرهنگ اهل ولایت میداند.
گذرها و گریزهای جامعه
موضوع: نگارنده در این کتاب از دیدههای خود از دانشگاه «جامعه» سخن میگوید. وجه قوت این نوشتار آن است که به دیدههای مستقیم نگارنده از «جامعه» و «مردم» آن مستند است. در همین ابتدا باید خاطرنشان شد مراد از جامعه، جامعه جهانی است و نباید آنچه در این کتاب نوشته شده است را به طور خصوص بر «جامعه ایران» حمل نمود. در این کتاب، نخست از شناسه جامعه گفته شده و راهکار تحقق جامعه و اجتماع سالم مردمی را نیازمند ترکیبی سالم در سایه عقیده و فکر دانسته است. آنچه سبب میشود انسان به اجتماع نیاز پیدا کند ضرورت رفع مشکلات مادی است وگرنه انسان با وجود حق تعالی نیازی به دیگران ندارد. یکی از مهمترین بحثهای مطرح که مربوط به نوع زندگی آدمی در ناسوت است، مسأله «تنهایی» است. در این کتاب از تمامی اصناف جامعه سخن به میان آمده و کارویژه هر گروه توضیح داده شده است.
این کتاب بر دو بخش کلی میباشد. بخش نخست از گذرهای جامعه میگوید و رهبری، شرایط رهبری، از جمله لزوم همراهی تواضع و اقتدار، ضرورت در متن بودن رهبری، ضرورت رهبری یگانه و فردی و نه شورایی را به بحث میگذارد و بایستههای زمامداری را به تفصیل توضیح میدهد و از بدترین آسیب حکومتهای مذهبی و نیز چگونگی زندگی در شرایط زمان غیبت و همچنین از برخی بایستههای معاشرت به صورت صمیمی با خواننده محترم همکلام میشود.
(۳۵۶)
اما در فصل دوم، استبداد، دروغ، اعتماد، ظلم، اختناق، مردمآزاری، گریز از دنیا، چیرگی ناشایستگان، خواری و ذلت مردمان، جهل فرهنگی، نفاق، آسیبهای جوامع عقبمانده، ویژگیهای حکومتهای پلیسی، دزدان چیرهدست، تجاوز، خیالپردازی، جهل عمومی و افول دینمداری، خودمحوری، پیشتازی حیلهگران، رضا و تسلیم مردمی، تحقیر مردم، زورگویی به مردم، بلندپروازی و قدرتطلبی، برخی از مهمترین مباحثی است که در ضمن گریزهای جامعه میآید.
حج سازمانی یا ابراهیمی؟
موضوع: این کتاب هم از بعضی اسرار معنوی حج و عبادات میگوید و هم بعضی کاستیهایی که به سازمان متولی این امر مهم اسلامی وارد است را خاطرنشان میشود تا تفاوت میان حج ابراهیمی که حجی واقعی و دارای ژرفاست با حج سازمانی و تشریفاتی که حجی سطحی و کممایه است نمایان گردد.
ادعایی به وسعت فرهنگ شریعت، ارشادی از جنس ناسوت طبیعت
موضوع: کتاب حاضر دربردارنده پنج نشست از سالهای ۳۸۶ تا ۱۳۸۸ است که در دیدار با برخی از ارگانهای فرهنگی انجام گرفته است.
اقتصاد سالم، اقتصاد بیمار
موضوع: ویژگیهای اقتصاد سالم و نیز اقتصاد بیمار کدام است؟ اگر اقتصادی بیمار باشد، نسخه سلامتی آن را از کدام اقتصاددان باید گرفت؟ آیا اقتصاد ایران اقتصادی سالم و پویاست یا بیمار؟ راه برونرفت از اقتصاد بیمار به اقتصاد سالم چیست؟ کتاب حاضر با نگاه ویژه به جامعه ایران و
(۳۵۷)
اوضاع اقتصادی آن در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به بررسی و تحقیق در عواملی میپردازد که میتواند باعث رکود در اقتصاد ایران گردد و راه برونرفت از آن را پیشنهاد میدهد.
در این کتاب، نفوذ دزدانی آبرومند و متشخص در بدنه تصمیمگیری کشور که بودجه بیت المال را در دست دارند و آن را به نفع خود و با پولشویی و رانتخواری بر میدارند، نفوذ تروریستهای اقتصادی در میان کارگزاران و ایجاد کارتلهای مالی، حاکمیت فرهنگ پولمحوری، شیوع ربــاخواری، رسوخ فرهنگ راحتطلبی و فرار از کار دشوار، بیعلاقگی به کار، چند شغلی بودن نیروی انسانی، شغلهای کاذب و ارزش دانستن فقر و ناداری و ترویج فرهنگ گدا صفتی از عوامل رکود اقتصادی جامعه ایران دانسته شده است که برای رهایی از هریک از این عوامل پیشنهاداتی توصیه شده است.