۱۳۹۵-۰۳-۲۶

حضور دلبران: فصل ششم: تألیفات و دانش‌نوشته‌های علمی

آثار فقهی و اصولی

(۳۳۲)

قمار (گروگذاری، شرط‌بندی و بخت‌آزمایی)

موضوع: ساختار نفس آدمی به‌گونه‌ای است که نمی‌تواند در جایی آرام بگیرد و بدون آن که کسی یا چیزی را پیش خود احضار نماید و به آن مشغول گردد نمی‌تواند بیکار بنشیند. در این میان، آنان که ساختار مغزی متفاوتی با دیگران دارند به گاه سرگرمی به سراغ بازی‌هایی می‌روند که خطر را بر آنان به هجوم وا می‌دارد. یکی از این سرگرمی‌ها «قمار» است. برخی از قماربازان با به میدان آوردن همه موجودی خویش، از قوه‌ای که آنان را به خطر کردن وا می‌دارد پیروی می‌کنند. قمار هم‌اینک به دو شکل سنتی و مدرن دیده می‌شود. برخی از قماربازان، شکل مدرن آن را با کمک رایانه شکل می‌بخشند و برخی از بازی‌های رایانه‌ای را می‌توان از مصادیق قمار دانست. آیا می‌شود گفت بر اساس برخی از نظام‌های فقهی در کشور ما، انواع قمارها توسط بانک‌های دولتی، شرکت‌ها و نیز سازمان صدا و سیما تبلیغ و اجرایی می‌گردد. جوان بودن و نوپایی جامعه ایران که در شکل مدرن آن عمری ندارد و نیز نبود نظریه‌پردازانی جامع در حوزه امور دینی که بر سرگرمی‌ها نیز تخصص داشته باشند از علل کمبود انواع سرگرمی‌ها و تنوع در جامعه ایران است. با این وجود، مردم جامعه ما در پرداختن به سرگرمی‌های محدودی که دارند نیز دچار تناقض هستند. از طرفی سرگرمی‌هایی عرضه می‌شود که دولت از آن حمایت دارد و از سوی دیگر، بسیاری از افراد در حکم شرعی چنین سرگرمی‌هایی سرگردان هستند و روحیه تعبد و دین‌پذیری آنان، دغدغه شرعی نبودن آن، همواره بر ایشان سنگینی می‌کند. کتاب حاضر بر آن است تا برای نخستین

(۳۳۳)

بار به صورت مستقل به این مسأله بپردازد و چیستی قمار و انواع آن در جامعه کنونی که نظام اسلامی بر آن حاکمیت دارد را به صورت مصداقی روشن نماید. بدیهی است فقیه برای دست‌یابی به چنین مهم و رسیدن به این امر باید موضوع و مصداق قمار را با همه گوناگونی که دارد به‌خوبی بشناسد تا بتواند حکم حلیت یا حرمت آن را از منابع استنباط به دست آورد. البته شناخت صفات و خصوصیات قمار برای شناخت موضوع آن کافی است اما بدون آشنایی به مبادی و مقدمات آن نمی‌توان مصادیق قمار و نیز حکم حلال یا حرام بودن آن را شناخت.

نوشتار یاد شده به بررسی ملاک و معیار حرمت قمار نیز می‌پردازد و می‌گوید تنیدگی و استرس حاصل از قمار و نیز بغض و کینه به طرف مقابل در این بازی تند و تیز است. هم‌چنین گرویی که به میان آورده می‌شود گاه تمامی اموال شخص و نیز همسر و دختر و ناموس قمارباز را در بر می‌گیرد که باید تمامی آن را به گفته قماربازان «تِخ» کنند. این امور از معیارهای حرمت قمار است. این کتاب راهنمایی جامع برای جامعه علمی و جوان ما در دست‌یابی به حکم شرعی قمار و انواع مسابقات، شرط‌بندی‌ها، گروگذاری‌ها و بخت‌آزمایی‌ها می‌باشد.

احکام موضوعات نوپدید

موضوع: پاسخ به آخرین استفتائات و پرسش‌های فقهی که در میان جامعه رایج است.

روابط نرم، تعامل دیجیتال

موضوع: این کتاب دارای چهار گفتار است. در گفتار نخست گفته

(۳۳۴)

می‌شود: دانش اخلاق از دانش‌های محجور در حوزه‌ها در این زمان است و اندیشمندان حوزوی در حال حاضر کم‌تر با نگاهی تخصصی به آن روی می‌آورند. هم‌اینک مهندسی این دانش و کشف رابطه آن با دیگر علوم و نیز نسبت آن با دین نیازمند تحقیق‌های ژرف‌پژوهانه است. این کتاب در بردارنده پاسخ به پرسش‌هایی است که کارگروه اخلاق و تربیت دفتر تبلیغات اسلامی در این رابطه داشته است.

گفتار دوم، حکم فقهی شرکت‌های هرمی و تجارت الکترونیکی در شبکه جهانی اینترنت تبیین شده است.

گفتار سوم این کتاب پاسخ به مجموعه استفتاءاتی با موضوع نشر مکتوب و دیجیتال کتاب و احکام آن را ارایه می‌دهد.

گفتار پایانی نیز از احکام روابط زن و مرد مانند عقد موقت و شرایط اجرایی آن، غنا و موسیقی، نماز نافله، سلام دادن به زنان و نگاه به فیلم‌های مستهجن می‌گوید.